“I am an Obamanaut”
De maand november zal als historisch de geschiedenis ingaan, voor het eerst kozen de Amerikanen een afro-amerikaan als president van hun land. Dankzij een enorme inzet van activisten en het nieuwerwetse internet haalde Barack de buit binnen. Een van zijn activisten-groepjes is de Obamanauts. Zij vormen een gezelschap van Floridianen die onder de indruk raakten van het ruimtevaartbeleid dat Obama voorstelde. Om Obama’s ruimtevaartplannen beter onder de aandacht van het publiek te brengen richtten zij hun organisatie op.

Het is is niet toevallig dat de Obamanauten voornamelijk mensen uit Florida zijn, tenslotte is deze staat erg afhankelijk van de ruimtevaartindustrie. Een ruimtevaartindustrie die steeds meer in het nauw komt nu de Space Shuttle in 2010 uit dienst gaat. Obama zelf stipte dit probleem aan in een van speeches en zei er alles aan te doen om de werkgelegenheid in Florida te behouden.

Obama stelt voor om twee miljard dollar extra uit te geven zodat men de opvolger van de Space Shuttle, Ares 1 en Orion, versneld kan opleveren. Ares 1 en zijn grotere broer Ares 5 zijn van groot belang voor eventuele bemande Marsreizen, zonder deze nieuwe infrastructuur is dit laatste moeilijk voor te stellen. Hierdoor kan NASA een groot deel van zijn werkkrachten behouden.

Obama heeft een uitgebreide visie op de ruimtevaart en dat is voor een politicus verfrissend. Maar of hij in het huidige economische klimaat zijn visie gaat waarmaken valt nog te bezien. Democraten geven namelijk traditioneel veel minder uit aan wetenschap en technologie dan de republikeinen. Met de enorme budgetproblemen die Obama erft kan het zijn dat veel overheidsprojecten gaan sneuvelen. Projecten die de Mars Society na aan het hart ligt, zoals zware raketten voor bemande reizen voorbij het ISS.

Terugblik op de EMC8
Een andere belangrijke gebeurtenis die zich recentelijk afspeelde was de achtste Europese Mars Conventie. Op 17 en 18 oktober werd deze in Antwerpen gehouden en ik mag zeggen dat het resultaat boven verwachting was. De zaal was goed gevuld en de pool van sprekers sterk. De Mars Society in Europa is een beetje buiten de aandacht geraakt, dus een succes kunnen we wel gebruiken.

Nu is er in België niet echt een actieve Mars Society, het was dan een beetje de vraag hoe het een en ander zou gaan uitpakken. Het aantal Belgische vrijwilligers was beperkt, maar dit kon men gelukkig aanvullen met leden van de Nederlandse chapter. Met de hoofdorganisatoren uit de universiteitswereld was in ieder geval ruimschoots ervaring aanwezig.

De twee dagen verliepen dan ook bijzonder gladjes en het verblijf in Antwerpen was zeer aangenaam. Voor gewone leden zoals ik waren deze dagen vooral om oude en nieuwe gezichten te ontmoeten en om bijvoorbeeld tijdens een lange Belgische dineravond te kletsen over onze favoriete hobby, Mars. Naast nieuwe informatie uit de wereld van wetenschap en techniek is het vooral belangrijk ervaringen uit te wisselen met andere Mars Society-leden.

Deze nieuwsbrief is gewoon te beperkt om alle lezingen de revue te laten passeren. Gelukkig beginnen de eerste presentaties op de website van de EMC8 te verschijnen. Je kan dan zien wat je gemist hebt. Niet getreurd, volgend jaar is er vast wel weer een nieuwe EMC. In ieder geval heeft de EMC8 één positief resultaat opgeleverd, de Belgische Mars Society gaat men nieuw leven inblazen. Omdat dit eigenlijk een Vlaams feestje is, en dus Nederlandstalig, zal de Nederlandse Mars Society zeker zijn voordeel mee halen.

Testlancering Archimedes een bijna-succes
Op de EMC8 schitterde één groep door hun afwezigheid, de Duitse Mars Society. Onze oosterburen hadden een goede reden, ze werden namelijk in het noorden van Zweden verwacht voor een proeflancering van hun Marssonde.

De Duitse Mars Society heeft een ambitieus plan, zij willen een ballon de Marsatmosfeer insturen. Het prototype van de sonde is al klaar en men hoopt ooit mee te kunnen liften met een grote Marsmissie. Het Archimedes project omvat een experiment genaamd MIRIAM, hierbij test men het ontvouwen en opblazen van de ballon, terugkeer ervan in de aardatmosfeer en verder alle benodigde electronica voor de MarsMissie.

Op 22 oktober lanceerde men MIRIAM met een REXUS 4 raket vanaf een basis vlakbij Kiruna, Noord-Zweden. De lancering liep perfect, REXUS 4 is een sondeerraket die naar een hoogte van 100 km schiet. De ontkoppeling van MIRIAM ging echter mis, waardoor het experiment te lang aan de rakettrap bleef zitten.

Terwijl MIRIAM met de trap omhoogschoot begon het ondertussen de ballon onder druk te zetten, de ballon was nog ingepakt en kon niet vrijkomen omdat een klemring dit verhinderde. Deze ring zou na het loskomen van MIRIAM ook afgeworpen moeten worden. Uiteindelijk kwam MIRIAM toch los van de raket, maar op een manier waardoor het veermechanisme niet voldoende kracht had om MIRIAM naar een veilige afstand te duwen.

Het vrijgekomen experiment botste alsnog met de rakettrap, waardoor de klemring losschoot. De onder druk staande ballon floepte naar buiten en begon op te blazen. Dit gebeurde helaas met maar 10% van het gas. Hoewel alle subsystemen naar behoren werkten en de ballon werd losgelaten en opgeblazen, is de test maar gedeeltelijk succesvol. Het uitvouwen van de ballon was ongecontrolleerd en met maar 10% van het gas gevuld.

Onderzoek naar het falen van de separatie loopt nog, mocht je weten hoe het verder af gaat lopen met de Marssonde Archimedes bezoek dan even de Duitse website.

Mars in 3D
De dagen worden korter, het weer guurder en kerstmis is nabij. Wat is er fijner dan een mooi boek als kerstgeschenk om tijdens de donkere uren bij haardvuur in te bladeren? Een boek over Mars misschien, een boek van Jim Bell.

Jim Bell is bekend van zijn boek “Postcards from Mars: The First Photographer on the Red Planet”, een selectie van 150 foto’s genomen tijdens de missie van de Marsrovers Spirit en Opportunity. Bell is een fotograaf en met zijn proffesionele blik bewerkte hij zijn keuze tot een adembenemnd resultaat.

Nu is Jim met een nieuw boek op de proppen gekomen, ditmaal is Mars in 3D te zien. Zijn boek “Mars 3-D: A Rover’s-Eye View of the Red Planet” bevat 120 3D-foto’s van diezelfde Spirit en Opportunity. Een 3D-bril wordt met het boek meegeleverd. Jim’s werk maakt flink indruk, zo zegt Buzz Aldrin, “See this other world like no one before you could. . . make discoveries that fiction writers only dream about!”. En wie zijn wij om Buzz tegen te spreken.

“30 seconds to Mars”
Door al het nieuws over Marsmissies, Marswetenschap en plannen over bemande Marsreizen vergeten we soms wel dat we niet de enige zijn die zich met de rode planeet bezighouden. Eigenlijk is onze verre buur al duizenden jaren lang een inspiratiebron voor mensen van een divers pluimage. Zelfs voor een rockband, hoewel op een indirecte manier.

Dankzij het internet is het vrij makkelijk om informatie te vinden over Mars, hoewel je soms onverwachte resultaten krijgt. Zo is er een rockband genaamd “30 seconds to Mars”, mijn interesse was direct gewekt en ik wilde natuurlijk uitvissen waar de band die naam vandaan haalde.

De band heeft natuurlijk een website waar alle informatie is te vinden. Jared Leto, de acteur, is bijvoorbeeld de leadzanger. Ooit las men een proefschrft van een voormalige professor van Harvard, een hoofdstuk ging over de exponentiele groei van de technologie zodat de mensheid ooit slechts “30 seconden van Mars” verwijderd zal zijn.

Voor de bandleden was dit zinsdeel de beste beschrijving van hun muziek. Echt doorgronden doe ik dit niet, maar dat Mars een dominante invloed op onze cultuur heeft begrijp ik wel. Mars raakt iedereen, zelfs een rockband. Een professor gebruikt Mars als ikoon om zijn punt te maken, een aanleiding voor een rockgroep om geen punt te zien om Mars in haar naam te verwerken. Dat is iets voor de Mars Society om over na te denken. De wegen van Ares zijn soms ondoorgrondelijk.

Een schild tegen straling
De ruimte is een gevaarlijke plek voor de mens, straling van de zon en kosmische straling kunnen de gezondheid van een astronaut schaden en hem zelfs doden. Voor een reis naar Mars is er een vraagstuk die bovenaan een lijst van prioriteiten staat. Hoe bescherm je astronauten tegen zonnewind en hoog-energetische kosmische straling? De aarde zelf biedt misschien het antwoord.

De aarde beschermt ons door zijn eigen magnetisch veld, wetenschappers vroegen zich af of zij dit principe ook kunnen gebruiken voor een ruimteschip. Het idee om een schip in een magnetische bel te plaatsen was geboren. Toch was men niet zeker of een kunstmatig veld de zonnewind kan tegenhouden. Wetenschappers vermoedden dat daarvoor toch een planeet nodig was. Tijd voor een experiment.

Onderzoekers van een aantal universiteiten, Rutherford Appleton Laboratory, de universiteiten York, Strathclyde en IST Lisbon, hebben een experiment opgetuigd waarbij een plasmastroom die de zonnewind voorstelt op een magneet wordt gericht. De bedoeling is dat er in het magnetische veld een veilige ruimte zou ontstaan waar het plasma om heenstroomt.

Dit blijkt nu gelukt te zijn, wat hier in een filmpje is te zien. Niet alleen ontstaat er een veilige holte, het veld is zelfregulerend wanneer de plasmastroom in sterkte verandert. Veel onderzoek is nog nodig, voordat men een werkende magnetische papraplu voor ruimteschip kan bouwen. Voor een ruimteschip is gewicht en energieconsumptie van groot belang.

Hoewel het een eenvoudig en goedkoop experiment was, is het een grote stap voorwaarts. Wanneer het schild in een ruimteschip gebouwd kan worden zal een toekomstige Marsreis een stuk minder risicovol zijn.