Beelden van Mars: waarin een kleine planeet groot kan zijn...
Wij mensen zijn een visueel ingestelde diersoort. Bijna iedereen maakt vakantiefoto's, slechts weinigen schrijven een reisdagboek of nemen geluiden op. Ook de schoonheid van de planeet Mars laat zich het beste vangen door beelden. Ooit zullen mensen de ravijnen, kraters, bergen en poolkappen van de Rode Planeet met hun eigen ogen zien. Voorlopig moeten we het doen met foto's en, waar nog geen camera geweest is, met schilderijen, tekeningen en computerbeelden.
Viking
Nadat Mariner 9 in 1971 de eerste close-up shots van Mars naar de Aarde overseinde, waren het de Viking Orbiters die in 1976 en volgende jaren de planeet helemaal in beeld brachten. De United States Geological Survey in Flagstaff Arizona, zeg maar de Amerikaanse Cartografische Dienst, maakte van alle Viking foto's een complete wereldkaart van de Rode Planeet. Met de Planetary Images Atlas kan iedere uithoek van Mars (en een aantal andere hemellichamen) op het scherm getoverd worden; een virtuele reis vanuit de bureaustoel….
Hubble Space Telescope
Niet alleen de orbiters rond Mars hebben prachtige foto's gemaakt. De Hubble ruimtetelescoop heeft, op grote afstand, een paar aardige foto's gemaakt. Een van de site's met Hubble-foto's kan met de zoekfunctie de Marsresultaten gevonden worden.
Pathfinder
Hoewel de landingsplaats van de Pathfinder niet veel verschilde van de met rotsen bezaaide vlakten waar 21 jaar eerder de Vikings landen, veroorzaakten de beelden in 1997 toch weer een sensatie. Miljoenen websurfers volgden geboeid de trektocht van het karretje Sojourner langs Yogi, Scooby Doo en andere stenen. In het Pathfinder- archief zijn alle foto's terug te vinden, evenals animaties en 3d-opnamen (wie heeft er nog een rood-groen brilletje?)
Global Surveyor
Ook de Global Surveyor, de satelliet die in de jaren na 1997 Mars verkende met onder andere een hoge-resolutie camera, was zeer succesvol. Onder de tienduizenden foto's in het Global Surveyor -archief bevinden zich intrigerende beelden van door water (?) uitgesleten geulen, stofstormen, opgedroogde meren, zandduinen en plantachtige structuren. Met behulp van de laser-hoogtemeter werden nieuwe gedetailleerde en zeer kleurrijke hoogtekaarten van de planeet gemaakt.
Mars Odyssey
Mars Odyssey kwam op 24 oktober 2001 in een baan om de Rode Planeet en doet daarin tot op de dag van vandaag nuttig werk. Odyssey bracht onder andere de chemische samenstelling van het Mars-oppervlak in kaart en vond aanwijzingen dat er grote hoeveelheden waterijs in de Marsbodem aanwezig zijn. Na jarenlang te hebben rondgedraaid is het foto-archief behoorlijk gevuld.
Mars Exploration Rovers
De eerste rover, Spirit, landde op 4 januari 2004 in de Gusev crater. Zijn broertje Opportunity kwam op 24 januari neer in Terra Meridiani, aan de andere kant van de planeet. Behalve veel prachtige foto's stuurden de twee robots ook veel wetenschappelijke gegevens naar de Aarde. Het archief maakt onderscheid tussen de Spirit en de Opportunity. Kijk vooral even naar de item's 3D-foto's en Panorama's, beelden die je niet wil missen.
Mars Express
De Mars Express van de European Space Agency kwam op eerste Kerstdag 2003 in een baan om Mars. Deze satelliet maakt onder andere prachtige 3d-beelden van gebieden op Mars. Hoewel de ESA niet erg scheutig is met het vrijgeven van beelden, heeft de Mars Express toch een aardig archief. Beelden van het huidige jaar worden getoond, links naar archieven van vorige jaren zijn de archief-pagina te vinden.
Mars Reconnaissance Orbiter
Na de lancering in augustus 2005 en de aankomst bij Mars in mei 2006 zal deze satelliet met uiterst nauwkeurige instrumenten de waterhuishouding van Mars in verleden en heden gaan bestuderen. Bij het schrijven van dit stukje is het archief nog niet erg gevuld, maar dat zal zeker veranderen. De camera's met de hoogste resolutie ooit moeten spectaculaire beelden opleveren.
Kees Veenenbos
Tussen de satellietbeelden van Global Surveyor en de oppervlaktefoto's gaapt een groot gat: een planeet vol landschappen die nog nooit gefotografeerd zijn. Talloze computerartiesten hebben geprobeerd deze leemte te vullen, door met de Global Surveyor-hoogtegegevens te gaan experimenteren in programma's als Bryce, Terragen en VistaPro. Een van hen is onze landgenoot Kees Veenenbos, die prachtige beelden maakte van hoe Mars er misschien in een ver verleden heeft uitgezien. Zijn renderings werden onder andere gebruikt door De Volkskrant en Space.com.
SpaceGraphics
Mensen die zelf aan de gang willen gaan met visualisatie-programma's zouden eens bij SpaceGraphics.com moeten gaan kijken. De mooie ondergronden liggen er voor het oprapen. Maar SpaceGraphics heeft ook kant-en-klare desktopplaatjes in de aanbieding.
Mars Project
De mensen achter het Mars Project hebben de klok een paar decennia of misschien wel eeuwen vooruit gezet. Mooie quicktime-panorama's van adembenemende landschappen op een planeet in verandering. Het geheel is losjes gebaseerd op Kim Stanley Robinson's Mars-trilogie.
Pat Rawlings
Sommige kunstenaars verdienen een goedbelegde boterham met het verbeelden van toekomstige ruimtemissies. Een van de bekendste onder hen is Pat Rawlings, wiens werk vaak de aanwezigheid van mensen op Mars als onderwerp heeft. De link is gewijzigd en wijst nu direct naar de site van Pat, erg coole "space-art".
Collier's Mars"
Deze website van David Szondy bevat een schat aan illustraties uit een tijd toen de mens nog droomde over een toekomst. Naast wat oude plaatjes van futuristische Marsmissies raad ik je aan Davids site eens op je gemak door te bladeren. Ga bijvoorbeeld eens naar zijn "Tales of Future Past".
Carter Emmart
Een andere "space-artist" die de planeet Mars in de loop der jaren veelvuldig virtueel bezocht heeft is Carter Emmart. In tegenstelling tot Rawlings is Emmart's werk vaak in zwart-wit, maar zijn wereld wordt er niet minder kleurrijk door...
Imagine Mars
Minder ver in de toekomst gesitueerd is deze virtuele rondleiding door een Mars-habitat. De basis die te zien is op deze verbluffend fraaie website kan binnen een jaar of tien werkelijkheid zijn. Imagine Mars toont het leven van de eerste (tijdelijke) bewoners van Mars.
Leuk?
Toen in 1999 kort na elkaar twee NASA-sondes verongelukten hadden de cartoonisten een dankbaar onderwerp. In veel Amerikaanse kranten verschenen spotprenten van Marsmannetjes die Amerikaanse ruimteschepen ruilen alsof het flippo's zijn. Daryl Cagle verzamelde een stuk of twintig cartoons uit die periode, die bij echte Mars-fans toch nog altijd gemengde gevoelens opleveren.
