Nieuws van de Nederlandse afdeling

Voorwaarts Mars! verschijnt in principe op de eerste van iedere maand. We hebben besloten daar in april van af te wijken, om niet de indruk te wekken dat de inhoud of een deel ervan een grap zou zijn…

Hoewel bij het verschijnen van de vorige nieuwsbrief de officiele oprichting als vereniging al bijna een feit leek en ook als zodanig werd gemeld, hebben we als bestuur in oprichting besloten onszelf toch iets meer tijd te gunnen om de verschillende mogelijkheden te onderzoeken. De twee opties die de Nederlandse wetgeving biedt zijn, zoals bekend, stichting of vereniging; beide hebben hun voor- en nadelen. Een complicerende factor is dat we een afdeling zijn van een internationale organisatie. De verwachting is dat we in de komende maand dan toch de gang naar de Kamer van Koophandel zullen maken.

Op internet speelt dat soort problematiek niet; en daar zette de gestage groei zich in maart voort. Gedurende een paar dagen groeide het bezoek aan de site zelfs explosief tot meer dan tweehonderd bezoekers per dag: de redactie van wxs.nl maakte op haar voorpagina melding van ons bestaan. Onder degenen die deze nieuwsbrief voor het eerst ontvangen zijn dan ook veel mensen met een emailadres dat eindigt op wxs.nl (welkom!)

Sinds paar weken geleden heeft onze site ook een eigen chatbox: MarsChat, Nederlands eerste interplanetaire praatcafe. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat het cafe nog niet elke avond stampvol zit; om de klandizie te stimuleren organiseren we elke vrijdagavond om tien uur stipt een thema-avond, met voor de komende maand als onderwerpen:

7 april - een aandeeltje Mars: een zinvolle investering?
14 april - terraforming of ecogenese
21 april - feestdagen op de Marsiaanse kalender
28 april - Mission to Mars: top of flop?

Het laatste onderwerp vestigt nog eens de aandacht op "Mission to Mars", de film die, als eerste van een serie Marsfilms, op 20 april in premiere gaat in Nederland.

In Amerika, waar de film al enkele weken draait, is de kritiek tamelijk negatief geweest. Maar kenners zijn erover eens dat de ruimteschepen en de marsbasis, waarvoor uitgebreid NASA-advies is ingewonnen, erg realistisch zijn. We hopen nog steeds dat we als Mars Society Nederland met een kraampje bij de premiere aanwezig te kunnen zijn, maar bij het ter nette gaan van deze nieuwsbrief was daarover helaas nog geen zekerheid.

Het Polar Lander-journaal

Dat de Polar Lander als verloren moet worden beschouwd waagt niemand meer te betwijfelen. Wat er precies mis ging op 3 december van het vorig jaar is nog steeds niet duidelijk, en valt gezien de enorme afstand ook niet met zekerheid te achterhalen. Het rapport van de officiele NASA-onderzoekscommissie, dat eind maart verscheen, noemt zeven verschillende rampscenario's; de meest waarschijnlijke oorzaak is het te vroeg uitschakelen van de landingsraketten. Op grote hoogte zou de computer van het ruimtevaartuig hebben geconcludeerd dat het al geland was; door dit tragisch misverstand zouden de motoren zijn uitgeschakeld en zou de lander het laatste stuk van de afdaling in vrije val hebben afgelegd.

Een andere mogelijkheid is dat de raketten nooit gewerkt hebben omdat ze niet bestand waren tegen de extreem lage temperaturen van de interplanetaire ruimte. Volgens anonieme bronnen bij NASA, die zelfs op de voorpagina van de Volkskrant geciteerd werden, was de ruimtevaartorganisatie al voor de landing op de hoogte van het feit dat de missie zou mislukken. Tijdens tests op aarde zou zijn gesjoemeld met testresultaten van de motoren. NASA ontkende in een persbericht deze beschuldigingen met de ondiplomatieke term "wacko".

Carl Pilcher, hoofd van het Amerikaanse planeetonderzoeksprogramma, maakte in dit verband bekend dat de ambitie's van NASA met betrekking tot Mars flink zullen worden teruggeschroefd; het doel voor 2010 bodemmonsters naar de Aarde te brengen staat op losse schroeven. "We moeten eerst leren op Mars te landen zonder neer te storten", aldus Pilcher. Een erg merkwaardige uitspraak voor een vertegenwoordiger van een organisatie die al in 1976 zonder problemen twee landers neerzette op de planeet en twee orbiters in een baan eromheen bracht.

Naar aanleiding van het rapport van de onderzoekscommissie is in ieder geval de lander die voor 2001 gepland stond officieel afgelast; er zal volgend jaar alleen een orbiter vertrekken. De komende maanden zullen besteed worden aan een complete reorganisatie van het Amerikaanse Mars-programma, waarbij vooral de nadruk zal liggen op het verbeteren van de communicatiemogelijkheden tussen de twee planeten, bijvoorbeeld door het installeren een netwerk van satellieten, uitgerust met hoge resolutie-camera's. Verder is er een "Mars-tsaar" benoemd die alle aspecten van de diverse missies moet overzien en misverstanden tussen de verschillende meewerkende partijen moet voorkomen.

De liefhebbers kunnen de rapporten van de onderzoekscommissie zelf nalezen.

Rovers gezocht

Voor de term "pressurized rover" bestaat nog geen goed Nederlands woord, maar een omschrijving die dicht in de buurt komt is "terreinwagen met drukcabine". In een dergelijk voertuig zouden astronauten tochten van enkele dagen tot een week kunnen maken zonder de hele tijd in een ruimtepak te moeten lopen.

Tijdens de maanlandingen werd ook een rovertje gebruikt, maar dat was meer een soort "cabriolet"; astronauten konden er niet meer dan een paar kilometer van de landingsplaats mee komen, omdat ze bij motorpech terug moesten kunnen lopen. Op Mars, waar astronauten waarschijnlijk veel langer zullen blijven, zou een rover een actieradius van zo'n 350 kilometer moeten hebben.

Over het gebruik van rovers bij bemand Mars-onderzoek is al veel gepraat, maar in de praktijk is er nog weinig onderzoek gedaan. De Mars Society organiseert daarom een Rover-project, waaraan plaatselijke afdelingen maar ook groepen van universiteiten of uit het bedrijfsleven kunnen deelnemen door een eigen rover te ontwerpen. De eerste ronde wordt in augustus op de conventie in Toronto afgesloten met een presentatie van de verschillende inzendingen. De meest veelbelovende ontwerpen worden dan uitgekozen om echt gebouwd te worden. De voertuigen zullen getest worden bij het Mars Arctic Research Station in Canada of in andere Mars-achtige omgevingen op Aarde.

Er wordt een aantal eisen gesteld aan de rover-ontwerpen die logischerwijs enigszins met elkaar in strijd zijn. Zo moet er accomodatie aan boord zijn voor een bemanning van minstens twee personen, maar mag het totale gewicht niet meer dan 1500 kilo bedragen.

Ambitieus als we zijn willen we als Nederlandse afdeling natuurlijk ook mee doen met het rover-project. Op dit moment zijn twee leden bezig met voorbereidend onderzoek.We zijn op zoek naar mensen die zichzelf deskundig achten op dit gebied, bijvoorbeeld industrieel ontwerpers of materiaalkundigen. Contactpersoon: fransGEENSPAMmarssociety.nl (vervang zelf GEENSPAM door @ )

Toch kanalen op Mars

Aan het einde van de negentiende eeuw was een groot deel van de wetenschappelijke wereld ervan overtuigd dat er een wijd vertakt netwerk van kanalen aanwezig was op Mars en dat die kanalen waarschijnlijk gegraven waren door intelligente wezens met het doel hun droge planeet te bevloeien met smeltwater van de poolkappen. Toen de telescopen beter werden bleek het allemaal een optische illusie te zijn en na de eerste bezoeken van onbemande ruimtevaartuigen was alle twijfel verdwenen. Toch was de mythe hardnekkig: de Amerikaanse vice-president Dan Quayle wist tien jaar geleden nog te melden dat er kanalen waren op Mars en "dus" ook water en zuurstof.

Het is daarom grappig dat recent onderzoek van Mars Global Surveyor, het ruimtevaartuig dat in een baan om Mars de eer van NASA aan het redden is, heeft aangetoond dat er toch kanalen zijn. Er zijn twee grote verschillen met de kanalen van vroeger: ze zijn overduidelijk van natuurlijke oorsprong en ze zijn overdekt met een dikke laag afzettingsgesteenten. Een combinatie van gegevens over hoogte en zwaartekracht biedt onderzoekers de mogelijkheid een kijkje te nemen in het binnenste van de planeet. Het belangrijkste kanaal dat op die manier is ontdekt vormt een voortzetting van Valles Marineris, de reusachtige canyon die over de Marsiaanse evenaar loopt. Het kanaal is ongeveer tweehonderd kilometer breed en buigt af in noordelijke richting om uit te komen in de noordelijke laagvlakten. Alles wijst erop dat in het verleden grote hoeveelheden water door dit kanaal zijn gestroomd. Meer informatie is te vinden bij ABCnews.

Leven van het land

De beste manier om tijdens een bemande Marsvlucht kosten te besparen is door zoveel mogelijk benodigdheden ter plaatse te produceren. Elke kilo die niet aan de Aardse zwaartekracht ontworsteld hoeft te worden is meegenomen en Mars beschikt tenslotte over de nodige grondstoffen.

Het idee is inmiddels de theoretische fase ontgroeid. Vorig jaar werden door NASA-wetenschappers al tests uitgevoerd met een apparaat genaamd Oxygen Generator System. Tijdens deze tests slaagde het apparaat er in zuurstof te produceren uit een nagemaakte Mars-atmosfeer: ijl en grotendeels bestaand uit kooldioxide. Deze proeven zullen nu herhaald worden onder de extreem lage temperaturen die voorkomen op Mars. Officieel is men nog steeds van plan de apparatuur mee te sturen met de lander van 2001, om te kijken of het in het echt ook werkt. Nu de 2001-lander ter discussie staat, kan het echter ook wel eens 2003 worden.

Als de proeven slagen betekent dat overigens ook hoop voor onbemande missies die monsters mee terug naar de aarde moeten nemen. Niet alleen mensen hebben namelijk zuurstof nodig; ook raketmotoren kunnen niet zonder.

Robert Zubrin on tour

De Duitse afdeling van de Mars Society organiseert op dinsdag 11 april in Jülich (30 kilometer van Aken) een Red Mars Event. Belangrijkste spreker zal daar Robert Zubrin zijn, president van de Mars Society en bekend als schrijver van boeken met prachtige titels als "The Case for Mars - the Plan to Settle the Red Planet and Why We Must" en "Entering Space - Creating a Spacefaring Civilization"

De avond is een afsluiting van het Red Mars Project, gebaseerd op Kim Stanley Robinson's "Red Mars" (in het Nederlands verschenen als "Mars, de Rode Planeet") Robinson zal zelf niet aanwezig zijn maar wel vanaf een groot videoscherm de zaal toespreken. Verder wordt medewerking verleend door Peter Rahm (hoogleraar TU Aken) Michael Reichert (Deutsches Zentrum für Luft- und Raumfahrt), Kevin Hand (NASA Ames Astrobiology Institute) Kristian Pauli (NASA, Mars Society Deutschland) Gerhard Thiele (astronaut) en Paul Birch (journalist).

Het programma ziet er als volgt uit:

18.00 presentatie van het Red Mars Project

19.00 geluidscollage "Terraforming Mars"

19.05 introductie door Dr. Martin Kämper, rector van OStD Lingen

19.15 introductie door Kim Stanley Robinson op video

19.20 lezing door Michael Reichert over het Europese Mars-programma

19.35 lezing door Peter Rahm over leven en werken op de Maan en Mars

19.50 lezing door Robert Zubrin over Mars, terraforming en kolonisatie en het tot stand brengen van een "ruimtevarende beschaving"

aansluitend discussie, onder leiding van Martin Kämper, met Zubrin, Birch, Hand, Reichert, Sahm en Thiele

21.30 signeersessie met Robert Zubrin.

De voertaal van de avond zal (hoofdzakelijk) Engels zijn. Het evenement vindt plaats in het Gymnasium Haus Overbach in Jülich-Barmen. Meer informatie op de website van Mars Society Deutschland.

Het Red Mars Project iheeft een homepage

Voor vragen en reserveringen is hier het emailadres van Martin Kämper: martinsc.kaemper@t-online.de

ETLD: ontwikkeling van buitenaards leven

In maart ging de Nederlandse internetprovider World Online naar de beurs. In de weken voorafgaand aan de beursgang liepen de verwachtingen hoog op. Op een zeker moment werd zelfs gesproken over een geschatte waarde van 47 miljard euro. Het grappige is dat dat precies overeenkomt met het prijskaartje voor de M-SCHEME-missie, een studie naar de mogelijkheden van een bemande vlucht in 2014, gemaakt door studenten van CalTech, de TU van Pasadena in Californie.

Uiteindelijk viel het met World Online allemaal een beetje tegen en eindigde het aandeel zelfs lager dan de introductieprijs. Maar het vestigt wel de aandacht op een merkwaardig contrast: op de beurzen vliegen de miljarden om je oren, maar het bij elkaar schrapen van het geld voor Marsmissies wordt steeds moeilijker. En dat in een tijd dat de wereld uit zijn voegen lijkt te barsten, het verkennen van nieuwe werelden een steeds grotere noodzaak wordt en de technnologie daarvoor zich ook steeds verder ontwikkelt.

De verklaring ligt ongetwijfeld in de gebrekkige winstverwachtingen op korte termijn, zoals die verbonden zijn met ruimteonderzoek. Als het al een half jaar vliegen is naar Mars hoeven investeerders niet te rekenen op snelle winst.

In het licht van deze constatering bedacht Richard Reekers, ons sympathieke lid uit Dordrecht, het ETLD-concept. De afkorting staat voor Extra Terrestrial Life Development en het bedrijfsplan kan gelezen worden als een poging een ideele doestelling voor de (zeer) lange termijn te verzoenen met het korte termijn-denken in de financiele wereld. ETLD beoogt een sneeuwbaleffect op gang te brengen, maar zoals altijd is het eerste zetje tegen de sneeubal het moeilijkst. Het project verkeert nu in de fase dat iedereen erg geinteresseerd is maar afwacht tot anderen een stap doen. In een poging de impasse te doorbreken is Richard enkele weken geleden online gegaan met zijn website

Poster of Flyer

Van 10 tot 13 augustus vindt in Toronto, Canada de derde conventie van de Mars Society plaats. Creatieve geesten kunnen zich uitleven in het ontwerp voor een poster voor dit evenement en daarmee kans maken op gratis toegang tot de conventie (wat toch zo'n vierhonderd gulden besparing oplevert)

De poster moet in kleur zijn, maar ook zwart-wit gecopieerd een aantrekkelijk resutaat opleveren. De gevraagde afmetingen zijn 8,5 bij 11 inch, wat neerkomt op 21,6 bij 28 centimeter, A4-formaat, in goed Nederlands dus eigenlijk eerder aangeduid als "flyer".

Naast het Mars Society-logo (hier op te halen op ) moet op de flyer/poster de volgende informatie staan:

Third International Mars Society Conference
Date: August 10-13, 2000
Locale: Ryerson Polytechnic University, Toronto, Ontario, Canada
Call for Papers - Deadline for 300 word abstract submissions is June 30, 2000.
Mail abstracts to: Mars Society, Box 273, Indian Hills, CO 80454. Or via e-mail to: mzubrin@aol.com
For more information, please visit the website at http://www.marssociety.com/convention/2000.
Convention registration fee:
$180 (US) before June 30, 2000, $240 (US) thereafter. Students: $60 (US).
On-line registration is available.
Discount room rates available at Ryerson. Call (416) 979-5296 to book now!

De uiterste inzenddatum is 1 mei. De inzendingen kunnen per slakkenpost (je weet wel, in een envelop en met een postzegel) worden opgestuurd naar:

Attn: Mars Society Poster Contest
C/O Darlene Lim
Department of Geology
22 Russell St. - ESC Building
University of Toronto
Toronto, Ontario CANADA M5S 3B1

of in PDF, Powerpoint, of MS Word formaat worden gemaild naar lim@zircon.geology.utoronto.ca

De inzendingen zullen worden beoordeeld op hun effectiviteit als reclamemiddel voor de conventie, hun aantrekkelijkheid en de mogelijkheid tot fotocopieren.

Voorwaarts Mars! - de maandelijkse nieuwsbrief van Mars Society Nederland
gratis abonnement