in deze editie:

De Mars Society komt naar je toe...

In 2001 organiseerden we een symposium en in 2002 pakten we het nog groter aan: de EMC2 was een enorm succes. Voor 2003 hebben we iets nieuws bedacht, iets waar iedereen actief aan mee kan doen: de "Monthly Mars Meetings" kortweg MMM’s of M3’s.

Deze maandelijkse bijeenkomsten vormen een uitgelezen kans om elkaar te ontmoeten, informatie uit te wisselen, nieuws te horen en vooral: activiteiten te organiseren. Iedereen die geïnteresseerd is in Mars en het werk van de Mars Society is welkom. De M3’s zullen iedere tweede dinsdag van de maand gehouden worden, om te beginnen op dinsdag 13 mei van 19.00 tot 22.00. Plaats van handeling is het gebouw van Dutch Space (voorheen Fokker Space), Newtonweg 1 in Leiden, gelegen op slechts vijf minuten lopen van het station.

Iedere M3 zal in het teken laten staan van een bepaald thema. De aftrap zal worden verricht door Arno Wielders, de voorzitter van de Marssociety Nederland. Op 13 mei zal hij verslag doen van zijn verblijf in het Mars Desert Research Station in Utah. Dus als je tijd hebt en interesse (en dat heb je) meld dan je komst aan M3 –coordinator  Gerard Kuijpers (gerardGEENSPAMmarssociety.nl (vervang zelf GEENSPAM door @ )) en zorg ervoor dat je later tegen je kleinkinderen kunt zeggen: "Die eerste M3, daar was ik bij!"

Kaarten en citaten

De website van de Nederlandse Mars Society-afdeling (al meer dan 150.000 served…) is recentelijk weer eens door de webmaster onder handen genomen en (hopelijk) opnieuw verbeterd. Zo hebben onder andere de agenda en het Mars-nieuws een prominentere plaats gekregen op de site.

Een geheel nieuwe service is het Mars Society Kaartenhuis: een collectie van 18 mooie e-cards van onze geliefde planeet, waaronder een aantal renderings van Kees Veenenbos. Natuurlijk wemelt het van de e-cards op het internet, maar het bijzondere is dat deze kaartjes voorzien worden van een echte Mars-postzegel en een stempel van de Marsiaanse posterijen.

Een andere uitbreiding vormt de citatenpagina. Een verzameling wijze, grappige, inspirerende en provocerende uitspraken over Mars en ruimtevaart door de groten der Aarde (en ook enkele minder groten). Daaronder natuurlijk voor de hand liggende Mars-helden als Arthur C. Clarke, Carl Sagan, H. G Wells en Robert Zubrin. Maar ook celebrities uit totaal andere vakgebieden, Socrates, Confucius en Vincent van Gogh bijvoorbeeld, blijken zich ondubbelzinnig pro-space te hebben uitgelaten.

Alvast een mooi citaat om over na te denken (en stil van te worden…):

"Het lot van de mensheid kan van werkelijk kosmisch belang zijn: wat er hier gebeurt kan het verschil uitmaken tussen een heelal gevuld met steeds complexere en subtielere levensvormen en een heelal slechts gevuld met dode materie."

Sir Martin Rees, Engels "Astronomer Royal"

Mars Express startklaar

Dat ruimtevaart geen erg hoge prioriteit heeft voor de Nederlandse media bleek onlangs weer eens toen de Volkskrant een fraaie foto publiceerde van “Lo”, een maantje van Jupiter, “de grootste planeet van het heelal”. Dat 15 Europese landen op het punt staan hun eerste gezamenlijke interplanetaire missie te lanceren, dringt ook nog niet echt door bij de doorsnee journalist. Een aantal kranten bracht een paar weken geleden het grote nieuws dat de European Space Agency overwoog in 2009 haar eerste sonde naar Mars te sturen. En dat terwijl die eerste sonde, de Mars Express, inmiddels is overgevlogen naar het Russische ruimtevaartcentrum Baikonur, waar de lancering op 23 mei plaats zal vinden. Of, als de weersomstandigheden dat niet toelaten, in de dagen of weken daarna.

Het ruimtevaartuig komt eind december aan bij de planeet van bestemming en zal vanuit een omloopbaan gaan onderzoeken uit welke materialen de Marsbodem precies opgebouwd is. Verder wordt onder andere de atmosfeer bestudeerd en zijn er haarscherpe 3d-foto’s van het oppervlak te verwachten.

Maar Mars Express neemt ook een lifter mee: de Engelse lander Beagle 2. Die zal na zijn landing in Isidis Planitia zijn zonnepanelen uitvouwen tot een soort klavertje 4-configuratie. Een instrumentenarm, met daarop onder andere de microboor, ontwikkeld door tandarts Ng uit Hongkong, gaat vervolgens, ook onder rotsen, op zoek naar water en leven.

Picture Mars

Ter gelegenheid van de lancering van Mars Express roept de ESA iedereen met een artistieke inslag op zijn of haar ideeën over Mars te verwerken in een plaatje (het woord “image” klinkt in dit verband toch wat beter) en dat op te sturen. Deelname is mogelijk voor alle leeftijden en nationaliteiten. Er mag getekend en geschilderd worden, er mogen collages worden gemaakt en naar we aannemen zijn ook computer renderings toegestaan. De afbeeldingen mogen betrekking hebben op hoe Mars eruit ziet vanaf de Aarde, op wat de Beagle-lander aan gaat treffen maar ook op de toekomstige kolonisatie van de planeet. De beste inzendingen worden op de ESA website geplaatst.
Meer informatie

NASA kiest voor Gusev en Meridiani

Na een uitvoerig selectieproces heeft NASA uit 155 potentiële landingsplaatsen de twee gebieden uitgekozen waar begin volgend jaar de twee Mars Exploration rovers zullen landen. De keus is gevallen op de Gusev Krater en op Terra Meridiani. De eerstgenoemde landingsplaats is vooral erg interessant omdat er op de bodem van de krater vroeger een meer was. Terra Meridiani, gelegen aan de andere kant van de planeet, trekt de aandacht van de wetenschappers vanwege de grote hoeveelheden hematiet die er te vinden zijn. De aanwezigheid van dit mineraal wijst er op dat er in het gebied warme bronnen zijn, of zijn geweest.

De eerste rover zal, als alles meezit, gelanceerd worden op 30 mei, de tweede op 25 juni. De landingen staan gepland voor 4 en 25 januari 2004; net als de Pathfinder destijds zullen de twee rovers, ingepakt in luchtkussens, als een stuitbal neerkomen. De rovers zijn echter wel een stuk groter dan het Pathfinder-karretje Sojourner en ook hun actieradius betekent een flinke stap voorwaarts. De voertuigen kunnen per dag zo’n honderd meter afleggen, nog altijd veel minder dan een mens, maar meer dan Sojourner tijdens zijn hele missie klaarspeelde. De verwachting is dat na een maand of drie, oftewel een kilometer of negen, de reis tot een einde komt vanwege het stof dat op de zonnepanelen is gaan kleven.

De rovers zijn nog steeds naamloos, maar voor de lancering zal bekend worden gemaakt op welke vondst van een Amerikaans schoolkind de keus is gevallen. Wij van Voorwaarts Mars! durven er nog steeds een fles wijn om te verwedden dat de MER’s Lewis en Clarke genoemd gaan worden. Rode wijn uiteraard…

Nozomi komt nog een keer langs

De Japanse sonde Nozomi reist via een wel zeer bijzondere route naar Mars. Bij de lancering, op 4 juli 1998, kwam de satelliet niet helemaal in de goede baan terecht. De Japanners, niet voor niets de uitvinders van de zakrekenmachine, wisten een nieuw traject uit te dokteren, waardoor Nozomi meer dan vijf jaar later alsnog de Rode Planeet zou kunnen bereiken.

Wie denkt dat het ruimtevaartuig inmiddels vlak bij Mars is heeft het mis: in december vorig jaar scheerde Nozomi rakelings langs de Aarde en op 19 juni aanstaande zal dat opnieuw gebeuren. Tijdens zo’n “swingby” bedraagt de afstand tot de Aarde slechts 30.000 kilometer, en dat terwijl die afstand ooit tijdens de lange mars van Nozomi wel eens 360 miljoen kilometer bedroeg.

Na de laatste passage krijgt de Japanse sonde nog wat extra snelheid mee als gevolg van het katapult-effect. Eind dit jaar komt Nozomi dan eindelijk bij Mars aan.

500 dagen in een hab

Het idee van Mars-analoge simulaties, zoals uitgevoerd in de habitats van de Mars Society, slaat aan. Ook de Russen hebben nu aangekondigd dergelijk onderzoek te gaan uitvoeren met het oog op een mogelijke Marsmissie. En ze pakken het meteen goed aan: terwijl de Mars Society-crews, geheel bestaand uit vrijwilligers, noodgedwongen meestal niet langer “op Mars zijn” dan een week of twee, worden in Rusland zes Marsonauten anderhalf jaar lang in een hab gestopt. De Russische habitat vormt een volkomen gesloten systeem. De zes proefpersonen moeten het doen met een gelimiteerde hoeveelheid water en voedsel; recycling zal een belangrijke rol spelen. Als een van de zes het pseudo-ruimteschip moet verlaten wegens ernstige ziekte, een ongeval of zware stress, zal dat worden opgevat alsof in werkelijkheid dat bemanningslid is overleden. Opvallend genoeg heeft de crew niet minder dan 400 m2 tot haar beschikking, dat is meer dan twee keer zoveel als in de habitats van de Mars Society.

Merkwaardig is dat de proefbemanning waarschijnlijk geheel uit mannen zal bestaan. Als reden wordt genoemd dat de selectieprocedure en het experiment uitzonderlijk zwaar zijn. Maar wat de redactie van Voorwaarts Mars! betreft maakt het ontbreken van vrouwelijke inbreng het experiment er alleen maar zwaarder op. Of zijn de Russen, net als de NASA, stiekem bang voor romantiek tijdens de reis?

Als datum voor een een echte bemande Mars-expeditie noemen de Russen momenteel het jaartal 2018. In dat jaar staan Mars en de Aarde, net als in 2003, relatief dicht bij elkaar; bovendien zijn de weersvooruitzichten dan gunstig: de zon zit in 2018 in een periode met geringe activiteit en straling.

laatste wijziging: 26 april 2003