Donateurs en leden

Tot voor kort was het voor Nederlanders alleen mogelijk lid te worden via het Amerikaanse hoofdkwartier. Aan die overgangsfase is nu een eind gekomen; sinds enkele weken staat Stichting Mars Society Nederland open voor donateurs (want zo heet dat bij een stichting). Donateurs van de Stichting zijn automatisch ook lid van de internationale Mars Society en krijgen korting op de toegangsprijs voor de jaarlijkse internationale en Europese Mars Society conventies. Verder krijgen alle leden jaarlijks de Ares CD-rom toegestuurd, het electronische magazine van de Society.

In Nederland geeft het donateurschap korting bij alle activiteiten van de stichting, zoals symposia, de Europese Conventie van 2002, maar ook excursies naar bijvoorbeeld het ESA-trainingscentrum in Keulen of de Space Expo in Noordwijk. Het donateurschap geeft verder de mogelijkheid actief deel te nemen aan de werkgroepen van de stichting, waarover hieronder meer. Een deel van de donateursbijdragen wordt overgemaakt naar de internationale Mars Society; dat geld komt onder andere ten goede aan projecten als het Mars Arctic Research Station op Devon Island.

De donateursbijdrage bedraagt 50 Euro, jongeren tot en met 18 jaar en studenten met een geldige collegekaart betalen 25 Euro. Opgeven als donateur is heel eenvoudig: stuur een mailtje naar onze penningmeester Paul Schilte paulGEENSPAMmarssociety.nl (vervang zelf GEENSPAM door @ ), dan neemt deze zo snel mogelijk contact op.

Werkgroepen en taskforces

In Amerika spreken ze over taskforces, in het Nederlands heet zoiets een werkgroep, in de praktijk gebruiken we beide termen door elkaar. We zijn op dit moment bezig met het opzetten van acht verschillende werkgroepen/taskforces, die allemaal nog leden kunnen gebruiken:

Technische projecten

Zonder technologie is Mars onbereikbaar (de meeste plaatsen op Aarde trouwens ook). In de werkgroep technische projecten denken specialisten van verschillende disciplines mee over de uitdagingen en de mogelijkheden. Een van de ambities is een onbemande missie in 2005, gefinancierd door het Nederlandse bedrijfsleven.
Contactpersoon: Arno Wielders arnoGEENSPAMmarssociety.nl (vervang zelf GEENSPAM door @ ) 

Strategische communicatie

Goede contacten met de media zijn van levensbelang voor de Mars Society. In het verleden is er zowel door traditionele als nieuwe media aandacht besteed aan onze activiteiten.  In de toekomst willen we die contacten verder uitbouwen.
Contactpersoon: Artemis Westenberg artemisGEENSPAMmarssociety.nl (vervang zelf GEENSPAM door @ ) 

Onderwijs

Voorlichting is een van de belangrijkste taken van de Mars Society. De werkgroep Onderwijs stelt presentaties en lespakketten samen en geeft lezingen op lagere en middelbare scholen, universiteiten, sterrenwachten, bejaardentehuizen en andere locaties.
Contactpersoon: Frans Blok fransGEENSPAMmarssociety.nl (vervang zelf GEENSPAM door @ ) 

Conventie 2001

Op de Europese conventie van 2001, eind september in Parijs, besluiten de Europese afdelingen gezamenlijk waar de conventie volgend jaar gehouden wordt. Nederland maakt een grote kans in 2002 gastland te zijn en de eerste contacten met sponsors en overheden zijn dan ook al gelegd. Een enthousiast team is een eerste vereiste voor het slagen van dit driedaagse evenement.
Contactpersoon: Artemis Westenberg artemisGEENSPAMmarssociety.nl (vervang zelf GEENSPAM door @ ) 

Excursies

Een keer per jaar willen we een excursie maken, bij voorkeur natuurlijk naar iets wat met Mars te maken heeft. Het Nationaal Ruimtevaart Museum? New Metropolis? De kerncentrale van Borssele? Suggesties zijn welkom, helpende handen ook...
Contactpersoon: Frans Blok fransGEENSPAMmarssociety.nl (vervang zelf GEENSPAM door @ ) 

Sponsoring

We hebben heel veel goede ideeen voor de nabije en verdere toekomst, maar bijna allemaal kosten ze geld. Een gerichte benadering van bedrijven en instellingen is noodzakelijk om de nog wat krappe kas van de stichting aan te vullen.
Contactpersoon: Paul Schilte paulGEENSPAMmarssociety.nl (vervang zelf GEENSPAM door @ ) 

Tijdschrift

Er is al een naam, Coprates, naar een van de grote kloven op Mars. Er is een omslagontwerp, en er zijn een aantal artikelen. Maar er moet nog wel een flitsend tijdschrift  van gemaakt worden, een klusje dat zich vier keer per Marsjaar (om de zes Aardse maanden) herhaalt.
Contactpersoon: Frans Blok fransGEENSPAMmarssociety.nl (vervang zelf GEENSPAM door @ ) 

Architectuur

Bouwen op Mars kent zijn beperkingen maar biedt ook ongekende mogelijkheden. Nieuwe materialen en een lage zwaartekracht leidt tot een geheel eigen architectuur. De architectuurwerkgroep verkent de mogelijkheden en probeert die te visualiseren.
Contactpersoon: Frans Blok fransGEENSPAMmarssociety.nl (vervang zelf GEENSPAM door @ ) 

Dit aanbod van werkgroepen is voor een groot deel gebaseerd op de belangstellingsgebieden en vaardigheden van mensen die op dit moment actief zijn. Er zijn echter veel andere invalshoeken denkbaar die het waard zijn een taskforce voor op te richten. Aarzel niet met suggesties te komen!

Er is al een datum geprikt om met belangstellenden bij elkaar te komen: vrijdag 19 oktober in Utrecht of omgeving. Wie een goede locatie weet, mag het zeggen, want vergaderen in de kroeg, zoals de vorige keer, heeft zijn charmes maar is niet vreselijk productief.

Nog een datum om alvast in agenda’s te noteren: op zondag 14 oktober staan we weer op de open dag van de Universiteit van Amsterdam.

Zomer op Devon Island

Nadat het Mars Arctic Research Station vorig jaar na veel moeilijkheden was voltooid, bleef er, voor het invallen van de winter, weinig tijd over voor meer dan een symbolische inwijding. Dit jaar heeft de simulatie-hab van de Mars Society echter zijn waarde al ruimschoots bewezen.

Tot nu toe hebben vier zeskoppige bemanningen een ruime week in de hab doorgebracht, met als commandanten afwisselend Pascal Lee en Robert Zubrin. De regels van de simulatie worden streng nageleefd: contact met de buitenwereld vindt plaats via Mission Control in Denver en iedere “Extra Vehicular Activity”, zeg maar Mars-wandeling, wordt zorgvuldig gepland en uitgevoerd in Marspakken, compleet met een half uur “prebreathing”, zoals dat ook op Mars noodzakelijk is. Er is onder andere ook geëxperimenteerd met het gebruik van onbemande rovertjes, om een globale indruk van een terrein te krijgen en stenen uit te zoeken om die later door astronauten te laten ophalen. Verder is met seismische instrumenten de bodem onder Haynes Ridge tot op een diepte van 500 meter in kaart gebracht.

Dagelijks zijn er nieuwe foto’s te zien en dagboekfragmenten te lezen op de speciale pagina die SpaceRef wijdt aan het project en op de website van het Arctic Research Station zelf: Na wat aanloopproblemen zijn nu ook de drie webcams online, waardoor de activiteiten in en om de hab 24 uur per dag te volgen zijn.

Storm hult Mars in stof

Al zolang er telescopen bestaan verheugen (amateur-)astronomen zich op de oppositie, het moment, eens in de 26 maanden, dat de Aarde en Mars het dichtst bij elkaar staan. Bij de recente oppositie, eind juni, werd de pret enigszins bedorven door een stofstorm.

De storm ontstond in het Hellas-bekken, een reusachtige inslagkrater op het zuidelijk halfrond, maar heeft inmiddels een groot deel van de planeet in zijn greep. En de ervaring leert dat stormen op Mars lang – een paar maanden – kunnen duren.

Opvallend is dat het stof in de atmosfeer zoveel zonnewarmte absorbeert dat de gemiddelde temperatuur van de Mars-atmosfeer in korte tijd een graad of dertig gestegen is. Dat is ook precies het mechanisme dat de storm doet groeien: de temperatuurverschillen veroorzaken wind, waardoor nog meer stof in de atmosfeer terecht komt, waardoor nog meer wind ontstaat, enzovoort.

Er zijn twee redenen waarom stofstormen op Mars zoveel groter kunnen worden dan op Aarde. Ten eerste is er op Mars nu eenmaal veel stof; vrijwel de hele planeet is een woestijn. Ten tweede is er weinig waterdamp in de atmosfeer waardoor de invloed van een stofwolk op de temperatuur veel groter is dan op onze eigen planeet.

Op de lange termijn zorgt de storm waarschijnlijk juist voor een afkoeling van Mars. Het oppervlak van de planeet ontvangt door al dat stof namelijk veel minder zonnewarmte. Dit effect werd eerder waargenomen tijdens de stofstorm die bij aankomst van de Mariner 9 in 1971 woedde. Die storm bracht Carl Sagan en andere astronomen tot het inzicht dat een kernoorlog op Aarde een soortgelijk effect, meestal aangeduid als een nucleaire winter, zou veroorzaken.

Een oceaan in een week tijd

De planeet Mars mag dan de helft kleiner zijn dan de Aarde, er spelen zich verschijnselen af die hun Aardse evenbeelden volkomen in de schaduw stellen. Naast de bergen van 27 kilometer hoogte en de ravijnen van 4000 kilometer lengte zijn er de reusachtige stroomvalleien als Kasei Vallis, waardoorheen onvoorstelbare hoeveelheden water moeten hebben gestroomd.

Nieuwe metingen van de laser-hoogtemeter aan boord van Mars Global Surveyor hebben aangetoond dat Kasei Valles een grote broer heeft. Ten noordwesten van de vulkaan Arsia Mons bevindt zich een nog veel grotere stroomvallei, gedeeltelijk verborgen onder vulkanisch materiaal van later datum. Volgens schattingen stroomde ooit door deze vallei misschien wel 50.000 keer zoveel water als door de Amazone-rivier op Aarde. Op die manier moet zich in acht dagen tijd een oceaan ter grootte van de Noordelijke IJszee gevormd hebben in de laagvlakten op het Noordelijk halfrond van Mars.

De nieuwe ontdekking past in het beeld dat Mars meerdere korte perioden heeft gekend met een warmer en vochtiger klimaat dan tegenwoordig. In koudere perioden ligt waarschijnlijk een groot deel van het water opgeslagen als ijs onder de negen kilometer hoge Tharsis Hoogvlakte. Door plotselinge verwarming vanuit het binnenste van de planeet kan al dat water op explosieve wijze naar de oppervlakte komen.

Mogelijk komt door datzelfde vulkanisme genoeg kooldioxide in de atmosfeer om een broeikaseffect op gang te brengen, waardoor al dat water een tijdlang vloeibaar kan blijven. Door de afwezigheid van leven, zo luidt de theorie, sijpelt het water echter sneller dan op Aarde weer ondergronds weg. Regen- en sneeuwval halen de kooldioxide weer uit de atmosfeer en Mars glijdt weer weg in een lange koude en droge periode, in afwachting van een nieuwe zondvloed.

Mars op TV en in Panama

De afgelopen anderhalf jaar hebben we als Nederlandse afdeling van de Mars Society al bijna ontelbare malen de Nederlandse radio gehaald, om maar te zwijgen van de gedrukte en digitale media, maar om de een of andere reden bleef de televisie altijd een beetje achter. Dat daar nu verandering in is gekomen is te danken aan de jongerenomroep BNN. In het programma Pauw in Panama ondervraagt Jeroen Pauw onze bestuursleden Artemis Westenberg en Gijs Nooitgedagt. Het programma heeft een magazine-achtige opzet en “ons” item duurt ongeveer tien minuten. De opnamen, in het gebouw Panama in Amsterdam, hebben enkele weken geleden al plaatsgevonden, maar de uitzending vind plaats op dinsdag 28 augustus om negen uur.

Ook zeer binnenkort al komt onze favoriete planeet langs op de Nederlandse televisie. Aanstaande zondag 5 augustus zendt de AVRO om 18.30 uur de documentaire "Mars, het einde van een mythe?" uit. In deze Close-up documentaire wordt de culturele geschiedenis van Mars besproken. De film werd door de AVRO eerder uitgezonden op 2 april vorig jaar.

Op twee planeten - Kurd Lasswitz

Ook een eeuw geleden bestond er al sciencefiction en ook in die tijd was de planeet Mars een belangrijke inspiratiebron. Het bekendste voorbeeld is natuurlijk H.G. Wells’ War of the Worlds uit 1898, maar een jaar eerder dan dat beroemde boek verscheen in Duitsland al “Auf Zwei Planeten” van Kurd Lasswitz. Van deze Marsklassieker verscheen twee jaar later een Nederlandse vertaling, waarvan in 1999 een nieuwe editie uitkwam.

Het taalgebruik in die honderd jaar oude vertaling doet wat traag en ouderwets aan en het kost dan ook enige moeite om door de eerste hoofdstukken heen te komen. Maar als de lezer daar een beetje aan gewend is volgt de ene verbazing op de andere. Het boek is vooral zo fascinerend omdat het je doet realiseren dat er in een eeuw tijd wel erg veel veranderd is. In de tijd van Lasswitz was bijvoorbeeld de Noordpool, waar een deel van de actie zich afspeelt, nog onbekender dan Mars nu is.

De Nederlandse vertaling draagt als ondertitel “de aanval van Mars”, maar vermoedelijk is dat om verkooptechnische redenen gedaan, want de Martiërs, zoals ze genoemd worden, hebben weinig weg van H.G Wells’ agressieve Martians met hun driepoten en hun dodelijke hittestraal. Mensen en Martiërs kunnen zelfs verliefd op elkaar worden en kinderen krijgen. De Marsbewoners komen niet naar de Aarde als veroveraars; ze willen de mensheid verheffen en slechte gewoonten als oorlogvoeren uitbannen. Hoewel een deel van het Marsiaanse thuisfront minder hoogstaande bedoelingen heeft, waardoor het verhaal ook weer niet al te lief wordt.

Tussen de regels door levert Lasswitz nogal wat commentaar op de politieke en sociale omstandigheden in zijn tijd; het is dan ook niet verbazend dat de Nazi’s het boek verboden wegens de democratische en pacifistische ideeën.

Een behoorlijk minpunt bij de nieuwe Nederlandse uitgave is het voorwoord verzorgd door Martin Ros, die in twee bladzijden wel erg veel onzin en halve waarheden aan elkaar schrijft. Volgens Ros zijn er in Amerika drie (!) Mars Society’s bij wie voor 450 miljard dollar een retourtje kan worden gekocht voor 2010. Een typisch geval van klokken horen luiden zonder de positie van de klepels te kunnen bepalen.

Sinds kort is onze website uitgebreid met een boekenpagina, met daarop alle recensies die tot nu toe in Voorwaarts Mars! verschenen.

Voorwaarts Mars! - de maandelijkse nieuwsbrief van Stichting Mars Society Nederland
gratis abonnement