Mars is hot...

Het was een hectische maand voor de Mars Society Nederland. Er zijn bijna geen radio- en tv-zenders in Nederland waar we niet op bezoek geweest zijn. Van RTL Boulevard tot Nova en van Goedemorgen Gordon tot het NOS journaal, de Mars Society was op ieders lippen. Onze woordvoerster Artemis Westenberg had er letterlijk een dagtaak aan; enkele andere leden namen de regionale media voor hun rekening. Een verre van compleet overzicht van de media-aandacht is hier te vinden .

Net als naar de website van NASA’s Mars Exploration Rovers nam het verkeer naar www.marssociety.nl explosief toe, zodanig dat onze teller, die maar 1000 bezoekers per dag aan kan, voortdurend op zwart stond. Voorlopig zal het nog wel even duren voor de rust weerkeert.

...en Europa vindt ijs

De Beagle 2 is nog steeds niet officieel door de ESA opgegeven, maar de onfortuinlijke lander wordt een beetje naar de achtergrond gedrongen door het succesverhaal van het moederschip Mars Express. Hoewel de Europese satelliet pas op 28 januari in zijn definitieve baan terecht komt is er al meer dan 100 gigabyte aan informatie naar de Aarde verzonden, waaronder een aantal haarscherpe foto’s.

Vandaag maakte de vluchtleiding in Darmstadt bekend dat metingen van Mars Express grote hoeveelheden waterijs hebben aangetoond op de zuidpool van de Rode Planeet. Daarmee worden de aanwijzingen bevestigd die de Amerikaanse Mars Odyssey in maart 2002 vond.

Dat er water aanwezig is op Mars is op zich geen nieuws; het is al langer bekend dat de planeet niet zo kurkdroog is als de Maan. Maar de hoeveelheden geven onder wetenschappers nog steeds aanleiding voor discussie. Niet iedereen was er van overtuigd dat de poolkappen uit waterijs bestaan, kooldioxide vormt een andere mogelijkheid. Met de Mars Express-vondst lijken de aanhangers van die laatste theorie aan de verliezende hand te zijn.

Het aangetroffen waterijs bevindt zich aan de oppervlakte van de poolkap. Mars Express heeft ook een instrument aan boord waarmee honderden meters diep in de Marsbodem kan worden gekeken, maar op de metingen daarvan moeten we nog even wachten.

Bush blijft bescheiden

Het is een vreemde ervaring ineens George W. Bush aan je kant te hebben. Moet je nou, als voorstander van een actievere verkenning van de ruimte, ineens gaan hopen op herverkiezing van die man? Het valt bovendien niet mee om, met Bush als medestander, mensen warm te krijgen voor bemande ruimtevaart. De Amerikaanse president kan weinig goeds doen in de ogen van veel Nederlanders en daar heeft hij het wel een beetje naar gemaakt. De reacties op de ruimtevaartplannen van Bush zijn dan ook, met name in ons eigen land, erg voorspelbaar: verkiezingsstunt, jongensdroom, geldverspilling.

Maar wat ook de motieven van Bush zijn voor zijn Kennedy-toespraak, het is op zich goed nieuws dat de Amerikaanse ruimtevaart weer doelen heeft om te bereiken. Decennialang kwam geen astronaut verder dan vierhonderd kilometer van de aarde. Amerika roeide rondjes in de haven en maakte daarmee zichzelf en de wereld wijs aan scheepvaart te doen. Maar de ramp met de Colombia, begin vorig jaar, dwong de Amerikanen tot een herbezinning op de rol van hun land in de ruimte. Als je toch geld uitgeeft en mensenlevens riskeert, kun je het beste ergens heen gaan.

Toch is Bush erg bescheiden met zijn ambities. Het gaat zelfs erg ver om de toespraak, zoals het in de media gebeurt, samen te vatten als “Bush wil naar Mars”. Voorlopig wil “Dubya” over een jaar of vijftien naar de Maan terug; Kennedy deed het een halve eeuw geleden in de helft van de tijd. Pas daarna komt Mars aan de beurt; dat komt toch weer neer op het eerst bouwen van een vliegveld in Frankrijk om uiteindelijk naar Griekenland te vliegen. Ook de bedragen die voor de plannen uitgetrokken worden zijn zeker niet de genadeslag voor Amerika’s armen die tegenstanders ervan maken.

De Amerikaanse Mars Society, de Lunar Explorers Society, de Planetary Society en tal van andere pro-space organisaties hebben jarenlang gelobbyd voor de richting die NASA nu, na de toespraak van Bush, kan inslaan. Die clubs kunnen voorlopig niet op hun lauweren gaan rusten; er blijft nog genoeg lobbywerk over. Met de verkiezingen in het vooruitzicht moet voorkomen worden dat de Democratische kandidaten anti-ruimtevaart stellingen gaan betrekken. Op de langere termijn blijft het zinvol om te pleiten voor een directe missie naar Mars zonder kostbare omweg langs de Maan. En natuurlijk moet voorkomen worden dat het hele project uitloopt op een flags ‘n footprints mission gevolgd door opnieuw dertig jaar stagnatie.

Nee, de Mars Society kan zichzelf nog lang niet opheffen….

Europese Mars Society daagt EU uit

De gezamenlijke afdelingen van de Mars Society in Europa vragen Philipe Busquin, Commissaris ‘Onderzoek’ van de Europese Unie, om namens die Europese Unie de uitdaging aan te nemen om mensen naar Mars te zenden voor verkenningsreizen.

In een open brief aan commissaris Busquin voeren de leiders van de Mars Society in Europa overtuigende argumenten aan, waarom Europa de bemande verkenning van het heelal moet omarmen. Zij stellen, dat zij “in hun werk overal in Europa ondervinden, dat steun van het algemeen publiek voor de verkenning van het heelal met bemande missies groot is, vooral onder de jongeren van Europa. En nergens komt dat meer naar voren dan in de wens van velen om mensen naar Mars te sturen voor onderzoek ter plekke. In onze zeer geregelde lezingen en discussies op universiteiten en scholen, maar ook door de vragen die jongeren ons stellen via onze websites, zien wij hoe inspirerend de ontdekkingstochten zijn van ons zonnestelsel voor jongeren ongeacht leeftijd, geslacht of sociale afkomst.”

De leiders van de Europese Mars Society beschrijven hoe het nastreven van doelen als de bemande missie naar Mars de huidige en volgende generatie jonge wetenschappers en ingenieurs aanmoedigt om hier in Europa hun vaardigheden in te zetten, in plaats van overzee emplooi te zoeken voor hun talenten.

In een commentaar op de brief, stelt Sven Knuth, leider van de Mars Society in Duitsland, en de opsteller van de brief aan Busquin: “Geen enkel ander doel in de ruimtevaart is belangrijker of geeft meer inspiratie dan de verkenning van Mars. Door mensen naar Mars te zenden krijgen we de kans om eindelijk de vraag beantwoord te krijgen die ons al sinds het begin van onze beschaving bezig houdt: ‘zijn wij alleen in het Heelal? Kan er leven zijn op andere werelden dan de onze?’ Door de Europese Commissie te vragen een bemande missie naar Mars te sturen, geven we Europa een duidelijk omschreven en haalbaar doel dat de talenten en bekwaamheden van regeringen en industrietakken samenbrengt. Het biedt grote en gevarieerde kansen aan individuele Europese landen om hun specifieke expertise in te brengen voor dit doel.”

Een bemande missie naar Mars zou een enorme stimulans betekenen voor de Europese economie. Iedere Euro die wordt uitgegeven aan het project, wordt betaald aan een Europees bedrijf om onderdelen of diensten te leveren. De uitvoering van een bemande missie zal heel wat banen voor Europeanen opleveren. Het multiplier effect voor de economie is heel moeilijk van te voren te berekenen. Ongetwijfeld zullen de bakker, groenteboer, en slager ook profiteren van de Euro’s die al die werknemers uit te geven hebben. En zo zal een missie naar Mars hoogstwaarschijnlijk een economisch voordeliger zet zijn, dan vele andere plannen en maatregelen van de Europese Unie. Ruimtevaart is bovendien zonder twijfel het middel bij uitstek om Europa te verenigen. De tekst van de brief aan Busquin is hier te lezen.

Geest en Kans

Even leek het er op dat Spirit de geest gegeven had. Het NASA-robotkarretje liet gisteren 24 uur lang niets van zich horen. Vervolgens werd, tot grote opluchting van de betrokken wetenschappers, een piepsignaal ontvangen en later werd de verbinding hersteld. Het is nog onduidelijk wat er precies is misgegaan.

Gelukkig lijkt dus aan de zegetocht van Spirit nog geen einde gekomen te zijn. Het wandeltempo van de rover, met maximaal 40 meter per dag, haalt het niet bij dat van een echte astronaut, maar de foto’s van Spirit doen verlangen naar meer. Het panorama, met de bergen in de lonkende verten, is om van te watertanden en ook de 3d-foto’s zijn adembenemend mooi.

Voor die 3d-foto’s heb je natuurlijk wel een rood-blauw brilletje nodig. Omdat we ons kunnen voorstellen dat niet iedereen dat in huis heeft hebben zelf een voorraad brilletjes ingeslagen. Leden van de Mars Society kunnen brilletjes tegen kostprijs bestellen; niet-leden betalen een luttel bedrag meer. Er zijn gewone kartonnen brilletjes leverbaar, maar we hebben ook een luxe uitvoering, een soort rood-blauwe zonnebril.

Wie de spanning van de vorige landingen heeft gemist krijgt nog een nieuwe kans. Zaterdagavond landt Spirit’s tweelingbroer Opportunity in Terra Meridiani. De landing vindt plaats op prima time in Pasadena; in Nederland is dat dus op de onmogelijke tijd van vijf over zes op zondagochtend.

Mythes en misverstanden

Doordat Mars de laatste weken zo vaak in het nieuws was, kwam helaas ook aan het licht dat de media niet altijd evenveel van het onderwerp afweten. Tot in serieuze programma’s als Nova en het NOS-journaal rolden de mythes en misverstanden over de buis. Zo was regelmatig de stelling te horen dat tweederde van alle onbemande Marsmissies tot nu toe mislukt is. Wie echt gaat tellen komt tot een minder sombere conclusie, zoals blijkt uit ons persbericht “Mars: een kosmische Bermuda-driehoek?” .

Wat precies de kosten van een bemande Marsmissie zullen zijn valt moeilijk te voorspellen maar de bedragen die in de media te horen waren, tot het onvoorstelbare triljoen aan toe, waren meestal nergens op gebaseerd. Ons persbericht: “Missie naar Mars hoeft geen duizend miljard te kosten" gaat nader op het onderwerp in.

De Volkskrant plaatste op 13 januari een artikel van Govert Schilling, verklaard tegenstander van bemande ruimtevaart. Het zenden van robots is effectiever en goedkoper dan het sturen van astronauten, aldus Schilling. Over het kostenargument valt te praten maar met het motief dat robots hun werk beter zouden doen dan mensen valt makkelijk de vloer aan te vegen. Een artikel met die strekking, door ons aangeboden aan de Volkskrant werd geplaatst op zaterdag 17 januari, echter wel met een aantal wijzigingen. Zo werd een vrouwelijke astronaut sexe-neutraal gemaakt…. De oorspronkelijke tekst is hier na te lezen.

M3 gaat door, maar waar?

Terwijl Spirit en Mars Express rondrijden op respectievelijk rondcirkelen om Mars, hebben we als Mars Society ook een aantal Aardse kwesties om ons mee bezig te houden. Een daarvan is de huisvesting van de M3; een eerder bericht dat dat probleem bijna opgelost was, bleek te optimistisch.

Ook in 2004 willen we graag weer op iedere tweede dinsdag van de maand een Monthly Mars Meeting houden. Het afgelopen jaar waren we een aantal malen te gast bij Dutch Space in Leiden en TNO Space in Delft. Aan die locaties kleven echter een aantal nadelen, onder andere de tijden: we moeten om half tien het pand verlaten en daardoor net iets te vroeg beginnen om een fatsoenlijke maaltijd te kunnen nuttigen.

Vandaar een oproep aan de lezers van Voorwaarts Mars!: ken je een geschikte locatie, meld dat dan aan M3-coordinator Gerard Kuijpers, gerardAPENSTAARTmarssociety.nl We zoeken een ruimte voor ongeveer dertig personen, te huur tegen een redelijk bedrag ( tot € 100,-), beschikbaar op een vaste avond in de maand tussen pakweg half acht en elf uur, bij voorkeur rookvrij en als het kan een beetje gezellig met de mogelijkheid wat te drinken. Denk mee, geef ons adressen, niet geschoten is altijd mis, we gaan er zelf wel achteraan.

laatste