Tussen symposium....
2 juni 2001 was ondanks de langdurige regenval
een schitterende dag: Mars Living Planet, ons eerste symposium
was een groot succes. Dat vonden onze sprekers, dat vonden de 150 bezoekers
voor zover we ze erover gesproken hebben en dat vonden wij als mission
control zelf ook. Een zeer gevarieerde serie lezingen, van de verrassende
opening door Erwin Kroll tot de climax aan het eind: de optredens van Robert
Zubrin en Chris McKay. Een publiek dat geboeid bleef tot het laatste moment,
ook al liep het programma bijna anderhalf uur uit. Ruime aandacht van oude
en nieuwe media en waarschijnlijk een (bescheiden) batig saldo; we hadden
het ons niet beter kunnen wensen.
Een uitgebreid verslag, compleet met foto-album
is hier te vinden.
en conventie
Na het geslaagde symposium ligt ook de organisatie
van de Europese conventie van 2002 binnen handbereik. Een besluit daarover
is overigens nog niet genomen; eerst richt de aandacht zich op de conventie
van 2001, van 28 tot en met 30 september in Parijs. Daar zullen we onder
andere Robert Zubrin weer aantreffen, maar ook Pascal Lee, het brein achter
het Mars Arctic Research Station en Frank Schubert, leider van de bouwploeg
die het station vorig jaar bouwde. Ex-astronaut Franklin Chang-Diaz zal komen
vertellen hoe het staat met het VASIMR-project, de ionenaandrijving waarmee
een reis naar Mars met de helft kan worden ingekort.
Nederland wordt onder andere vertegenwoordigd door
Kees
Veenenbos, onze eigen space artist, wiens renderings van het Marsoppervlak
tijdens het symposium grote indruk maakten. Kees werkt momenteel aan een
animatie van enkele minuten, waarin de toeschouwer laag over Kasei Vallis
vliegt om te landen in de buurt van Valles Marineris. Er is slechts beperkt
plaats op de Europese conventie; in het Palais de la Decouverte passen slechts
300 mensen. Het is dus slim niet al te lang te wachten; aanmelden kan
hier.
En laten we ook de internationale Mars
Society-conventie niet vergeten, die plaatsvindt van 23 tot 26 augustus op
Stanford University, vlakbij San Francisco.
Meer
informatie
Lid worden
?
Regelmatig krijgen we als bestuur de vraag of het
mogelijk is lid te worden van de Nederlandse afdeling van de Mars Society.
Het antwoord is nee; we zijn een stichting en een stichting heeft geen leden.
Het goede nieuws is echter dat een stichting wel
donateurs kan hebben en in de praktijk is dat min of meer hetzelfde. Door
de drukte rond het symposium is het er tot nu toe niet van gekomen het een
en ander te organiseren; nu het symposium voorbij is, vormt dit een van de
prioriteiten voor het bestuur. Ook willen we graag de vele mensen die hebben
laten weten op de een of andere manier actief te willen worden daartoe de
kans bieden.
Kortom: Stichting Mars Society Nederland gaat groter
groeien; onder andere zijn een werkgroep technische projecten en een werkgroep
publiciteit in oprichting; meer hierover de komende maanden.
Mars in de oppositie
De drang om nieuwe gebieden te ontdekken en te
verkennen is zo oud als de mensheid en eigenlijk zo oud als het leven zelf.
Het grote verschil met vroeger is dat wij, Marsianen, het beloofde land gewoon
vanuit onze luie stoelen kunnen zien.
Vooral de laatste weken worden we erg verwend.
Mars is meteen na het invallen van de duisternis goed te zien, zelfs in
stedelijke gebieden. De planeet staat vrij laag aan de zuidelijke hemel,
is opvallend helder en heeft, zoals altijd, een rossige gloed. Mars en de
Aarde staan op dit moment erg dicht bij elkaar; tijdens de afgelopen maand
passeerde onze eigen wereld de Rode Planeet in de binnenbocht.
Op 13 juni was de zogenaamde oppositie; op die
dag stonden Mars, De Aarde en de Zon in een rechte lijn. Omdat de banen van
de twee planeten, en vooral die van Mars, niet helemaal cirkelvormig zijn,
werd de kortste afstand pas op 21 juni bereikt. Die afstand bedroeg overigens
nog altijd 68 miljoen kilometer; zon tweehonderd maal de afstand
Aarde-Maan.
De komende weken zal Mars nog goed zichtbaar zijn,
daarna wordt het weer langzaam minder. Maar op 28 augustus 2003 staan de
twee werelden opnieuw zeer dicht bij elkaar; dan bedraagt het gat nog maar
56 miljoen kilometer. Tegen die tijd zijn er maar liefst vier onbemande missies
op weg; 2003 kan dus een leuk jaar worden.
NASA-topman: eerste
vrouw op Mars binnen twintig jaar
Dan Goldin, de hoogste baas van de NASA, heeft
zich onlangs voor de tweede keer binnen korte tijd optimistisch uitgelaten
over de kansen op een bemande Marsmissie. Tijdens een toespraak tot afstudeerders
van het Massachussets Institute of Technology zei hij: Jullie zullen
mijn droom waarmaken, niet binnen vijftig jaar, maar in de komende tien tot
twintig jaar
Opvallend is ook Goldins beschrijving van
de eerste stap: De wereld zal toekijken terwijl een astronaut, in een
wit pak met de Amerikaanse vlag op de schouder, naar beneden stapt en haar
voet op het stoffige rode oppervlak van Mars zet. De NASA-topman gaat
er dus vanuit dat de eerste mens op Mars, en dus waarschijnlijk ook de captain
van de missie een vrouw zal zijn. Goldin kreeg van de MIT-studenten een
enthousiast applaus voor zijn uitspraken.
De werkelijke aanzet tot een Amerikaans Humans
to Mars-programma zal echter van president George Bush 2 moeten komen.
Er doen vage geruchten de ronde dat het Witte Huis in de komende maanden
een nieuw Mars-programma zal aankondigen. Een datum om in de gaten te houden
is 20 juli; dan is het 32 jaar geleden dat Neil Armstrong voet op de Maan
zette en 25 jaar geleden dat de Viking 1 de eerste succesvolle Marslanding
uitvoerde in Chryse Planitia. George Bush 1 deed twaalf jaar geleden de laatste
serieuze poging de Amerikanen naar Mars te krijgen; zijn plannen liepen stuk
op de exorbitante kosten. De visie van zijn zoon op ruimtevaart komt het
beste tot uiting in diens volgende uitspraak: Its time for the
human race to enter the Solar System.
IJsbloemen en
aquaducten op MGS - foto's?
Sciencefiction-legende Arthur C. Clarke verbaasde
ons onlangs met de uitspraak dat hij plantengroei had gezien op fotos
van Mars Global Surveyor. Clarke gaf vanuit zijn huis op Sri Lanka via de
telefoon een lezing in het Smithsonian Institute in Washington. Hij vertelde
op verschillende fotos iets gezien te hebben dat veranderde met de
seizoenen en dat daardoor op zijn minst de suggestie wekte van begroeiing.
Wie denkt dat de oude man enigszins aan het dementeren
is moet toch eens deze
foto
op de MGS-website bekijken: Daarop zijn structuren te zien die er toch verdacht
plantaardig uitzien. Life, but not as we know it? Het feit dat deze planten
vele honderden meters groot zijn en aangetroffen worden bij de zuidpool van
Mars dwingt tot enige voorzichtigheid. Een vergelijking met de ijsbloemen
die vroeger na een nachtje vorst op het slaapkamerraam verschenen ligt misschien
meer voor de hand.
Het is wel duidelijk dat Mars nog heel wat raadsels
en verrassingen in petto heeft. Op een andere
foto
van Global Surveyor zijn bijvoorbeeld weer een soort buizen te zien: Er zijn
al websites waarop hier een antiek irrigatie-systeem in gezien wordt waarmee
ooit een verdwenen beschaving haar uitdrogende planeet nat hield.
Nieuwe aanwijzingen
voor water en vulkanisme
Ook zonder de speculaties over plantaardig en/of
intelligent leven bieden de plaatjes van de Global Surveyor al aanleiding
voor spectaculaire conclusies. Onderzoekers van de Universiteit van Arizona
vergeleken landschappelijke verschijnselen in onder andere Amazonis Planitia,
gelegen in de buurt van de Mars-evenaar, met soortgelijke landschappen in
IJsland. Ze concludeerden dat de bergjes op de Mars-fotos waarschijnlijk
op dezelfde manier ontstaan zijn als die op IJsland, namelijk door het contact
tussen lavastromen met ondergronds ijs.
Als lava afkoelt vormt zich vaak aan de bovenkant
van de lavastroom een korst, terwijl daaronder de vloeibare lava door blijft
stromen. Als zich vlak onder de oppervlakte water of ijs bevindt, vormt zich
stoom; de druk onder de korst kan daardoor zo hoog oplopen dat er een explosie
ontstaat; het resultaat is een serie van bergjes in een verder vrij vlak
gebied, zoals te zien op de afbeeldingen bij het
artikel
op SpaceRef .
Op basis van onder andere het aantal kraters in
de buurt concluderen de onderzoekers dat de bergjes jonger zijn dan tien
miljoen jaar, wat voor geologische begrippen piepjong is.
Twee "habs" in gebruik
Na de wat moeizame start van het Arctic Research
Station, vorig jaar op het Noord-Canadese Devon Island, verlopen de
ontwikkelingen rond de tweede Mars-analoge basis van de Mars Society
verbazingwekkend snel. Het bouwwerk, even groot en met hetzelfde
tonijnblikjes-uiterlijk als de poolbasis maar wel twee keer zo licht, is
inmiddels klaar.
Vanaf de bouwplaats in Nevada is de hab
overgevlogen naar Florida om tentoongesteld te worden in het bezoekerscentrum
van Kennedy Space Center. In september zal het echte veldseizoen beginnen
op een nog onbekende plaats, ergens in het zuidwesten van de Verenigde Staten.
De andere hab, op Devon Island, is tegen die tijd
alweer winterklaar gemaakt; het seizoen duurt daar erg kort. Over enkele
dagen beginnen de activiteiten in het poolgebied; zes verschillende bemanningen
zullen enige tijd in het station doorbrengen om zo nauwkeurig mogelijk de
omstandigheden van een echte Marsmissie na te bootsen. De Amerikaanse website
SpaceRef zal dagelijks verslag
doen vanuit het hoge Noorden.
Mars Crossing -
Geoffrey A. Landis
Geoffrey Landis was een van de wetenschappers die
in 1997 deel uit maakte van het Pathfinder-team; daarnaast is hij bekend
als schrijver van korte sciencefiction-verhalen. Mars Crossing
is zijn eerste roman en meteen een goede binnenkomer.
Het verhaal is speelt zich af aan het eind van
de jaren twintig, als er al twee Mars-expedities rampzalig zijn geëindigd,
de eerste door koolmonoxide-vergiftiging en de tweede door een schimmelplaag.
De plot van het vorig jaar verschenen boek lijkt
verdacht veel op die van de recente film Red Planet: bij aankomst
van de derde expeditie op Mars blijkt het Earth Return Vehicle onbruikbaar;
de enige kans op redding is een wanhopige tocht naar de retourmodule van
de eerste expeditie; daarin is geen plaats voor de hele bemanning maar dat
probleem lost zich vanzelf op in de loop van het verhaal.
Gelukkig houdt daarmee de gelijkenis tussen film
en boek op; Mars Crossing heeft zoveel meer diepgang dat je zou
willen dat Hollywood hier eens een film van maakte. De onfortuinlijke bemanning
moet, met materiaal dat daar eigenlijk niet op berekend is, een enorme tocht
maken: van Felix Dorsa op het Zuidelijk Halfrond naar de Noordpool. Daarbij
kunnen ze niet om de enorme kloven van het Marinerisgebied heen.
Landis geeft prachtige beschrijvingen van Marsiaanse
landschappen waar doorheen wordt gereisd en van de soms bizarre
weersverschijnselen waar de reizigers mee te maken krijgen. Daarnaast zijn
er flashbacks naar het verleden van de astronauten; door sommige lezers worden
die als hinderlijk ervaren, maar ze geven wel een goede verklaring voor de
ontwikkelingen van de karakters. Bovendien vormt het een leuk voorproefje
voor als er nog eens echt zes mensen met ieder een eigen achtergrond de lange
reis naar Mars zullen gaan maken.
Trek in een Marsiaanse
hap?
Tot slot: in het kader van ons programma: De
Mars Society komt naar je toe deze zomer geven we op dinsdag 26 juni
nog een presentatie in het kooktheater op de Pasar Malam Besar op het Malieveld
in Den Haag. Vanaf vijf uur s middags bereiden we een overheerlijke
Marsiaanse visschotel; na afloop is er uiteraard gelegenheid tot proeven!
Voorwaarts
Mars! - de maandelijkse nieuwsbrief van
Stichting Mars Society
Nederland
gratis
abonnement