Klik! voor onze astronaut

Klik! voor onze astronaut
Voorpagina | OverMars | Voor onderweg | Artikelen | Actueel | e-Shop | OverOns | Links | Agenda Klik! voor onze astronaut
en de teller staat op: This counter provided for free from Admo.net!
bezoekers sinds november 1999!

Voorpagina > Actueel > Voorwaarts Mars! nummer 19
Tussen symposium....

2 juni 2001 was ondanks de langdurige regenval een schitterende dag: “Mars – Living Planet”, ons eerste symposium was een groot succes. Dat vonden onze sprekers, dat vonden de 150 bezoekers voor zover we ze erover gesproken hebben en dat vonden wij als “mission control” zelf ook. Een zeer gevarieerde serie lezingen, van de verrassende opening door Erwin Kroll tot de climax aan het eind: de optredens van Robert Zubrin en Chris McKay. Een publiek dat geboeid bleef tot het laatste moment, ook al liep het programma bijna anderhalf uur uit. Ruime aandacht van oude en nieuwe media en waarschijnlijk een (bescheiden) batig saldo; we hadden het ons niet beter kunnen wensen.

Een uitgebreid verslag, compleet met foto-album is hier te vinden.

…en conventie

Na het geslaagde symposium ligt ook de organisatie van de Europese conventie van 2002 binnen handbereik. Een besluit daarover is overigens nog niet genomen; eerst richt de aandacht zich op de conventie van 2001, van 28 tot en met 30 september in Parijs. Daar zullen we onder andere Robert Zubrin weer aantreffen, maar ook Pascal Lee, het brein achter het Mars Arctic Research Station en Frank Schubert, leider van de bouwploeg die het station vorig jaar bouwde. Ex-astronaut Franklin Chang-Diaz zal komen vertellen hoe het staat met het VASIMR-project, de ionenaandrijving waarmee een reis naar Mars met de helft kan worden ingekort.

Nederland wordt onder andere vertegenwoordigd door Kees Veenenbos, onze eigen space artist, wiens renderings van het Marsoppervlak tijdens het symposium grote indruk maakten. Kees werkt momenteel aan een animatie van enkele minuten, waarin de toeschouwer laag over Kasei Vallis vliegt om te landen in de buurt van Valles Marineris. Er is slechts beperkt plaats op de Europese conventie; in het Palais de la Decouverte passen slechts 300 mensen. Het is dus slim niet al te lang te wachten; aanmelden kan hier.

En laten we ook de internationale Mars Society-conventie niet vergeten, die plaatsvindt van 23 tot 26 augustus op Stanford University, vlakbij San Francisco. Meer informatie

Lid worden…?

Regelmatig krijgen we als bestuur de vraag of het mogelijk is lid te worden van de Nederlandse afdeling van de Mars Society. Het antwoord is nee; we zijn een stichting en een stichting heeft geen leden.

Het goede nieuws is echter dat een stichting wel donateurs kan hebben en in de praktijk is dat min of meer hetzelfde. Door de drukte rond het symposium is het er tot nu toe niet van gekomen het een en ander te organiseren; nu het symposium voorbij is, vormt dit een van de prioriteiten voor het bestuur. Ook willen we graag de vele mensen die hebben laten weten op de een of andere manier actief te willen worden daartoe de kans bieden.

Kortom: Stichting Mars Society Nederland gaat groter groeien; onder andere zijn een werkgroep technische projecten en een werkgroep publiciteit in oprichting; meer hierover de komende maanden.

Mars in de oppositie

De drang om nieuwe gebieden te ontdekken en te verkennen is zo oud als de mensheid en eigenlijk zo oud als het leven zelf. Het grote verschil met vroeger is dat wij, Marsianen, het beloofde land gewoon vanuit onze luie stoelen kunnen zien.

Vooral de laatste weken worden we erg verwend. Mars is meteen na het invallen van de duisternis goed te zien, zelfs in stedelijke gebieden. De planeet staat vrij laag aan de zuidelijke hemel, is opvallend helder en heeft, zoals altijd, een rossige gloed. Mars en de Aarde staan op dit moment erg dicht bij elkaar; tijdens de afgelopen maand passeerde onze eigen wereld de Rode Planeet in de binnenbocht.

Op 13 juni was de zogenaamde oppositie; op die dag stonden Mars, De Aarde en de Zon in een rechte lijn. Omdat de banen van de twee planeten, en vooral die van Mars, niet helemaal cirkelvormig zijn, werd de kortste afstand pas op 21 juni bereikt. Die afstand bedroeg overigens nog altijd 68 miljoen kilometer; zo’n tweehonderd maal de afstand Aarde-Maan.

De komende weken zal Mars nog goed zichtbaar zijn, daarna wordt het weer langzaam minder. Maar op 28 augustus 2003 staan de twee werelden opnieuw zeer dicht bij elkaar; dan bedraagt het gat nog maar 56 miljoen kilometer. Tegen die tijd zijn er maar liefst vier onbemande missies op weg; 2003 kan dus een leuk jaar worden.

NASA-topman: eerste vrouw op Mars binnen twintig jaar

Dan Goldin, de hoogste baas van de NASA, heeft zich onlangs voor de tweede keer binnen korte tijd optimistisch uitgelaten over de kansen op een bemande Marsmissie. Tijdens een toespraak tot afstudeerders van het Massachussets Institute of Technology zei hij: “Jullie zullen mijn droom waarmaken, niet binnen vijftig jaar, maar in de komende tien tot twintig jaar”

Opvallend is ook Goldin’s beschrijving van de eerste stap: “De wereld zal toekijken terwijl een astronaut, in een wit pak met de Amerikaanse vlag op de schouder, naar beneden stapt en haar voet op het stoffige rode oppervlak van Mars zet”. De NASA-topman gaat er dus vanuit dat de eerste mens op Mars, en dus waarschijnlijk ook de captain van de missie een vrouw zal zijn. Goldin kreeg van de MIT-studenten een enthousiast applaus voor zijn uitspraken.

De werkelijke aanzet tot een Amerikaans “Humans to Mars”-programma zal echter van president George Bush 2 moeten komen. Er doen vage geruchten de ronde dat het Witte Huis in de komende maanden een nieuw Mars-programma zal aankondigen. Een datum om in de gaten te houden is 20 juli; dan is het 32 jaar geleden dat Neil Armstrong voet op de Maan zette en 25 jaar geleden dat de Viking 1 de eerste succesvolle Marslanding uitvoerde in Chryse Planitia. George Bush 1 deed twaalf jaar geleden de laatste serieuze poging de Amerikanen naar Mars te krijgen; zijn plannen liepen stuk op de exorbitante kosten. De visie van zijn zoon op ruimtevaart komt het beste tot uiting in diens volgende uitspraak: “It’s time for the human race to enter the Solar System.”

IJsbloemen en aquaducten op MGS - foto's?

Sciencefiction-legende Arthur C. Clarke verbaasde ons onlangs met de uitspraak dat hij plantengroei had gezien op foto’s van Mars Global Surveyor. Clarke gaf vanuit zijn huis op Sri Lanka via de telefoon een lezing in het Smithsonian Institute in Washington. Hij vertelde op verschillende foto’s iets gezien te hebben dat veranderde met de seizoenen en dat daardoor op zijn minst de suggestie wekte van begroeiing.

Wie denkt dat de oude man enigszins aan het dementeren is moet toch eens deze foto op de MGS-website bekijken: Daarop zijn structuren te zien die er toch verdacht plantaardig uitzien. Life, but not as we know it? Het feit dat deze planten vele honderden meters groot zijn en aangetroffen worden bij de zuidpool van Mars dwingt tot enige voorzichtigheid. Een vergelijking met de ijsbloemen die vroeger na een nachtje vorst op het slaapkamerraam verschenen ligt misschien meer voor de hand.

Het is wel duidelijk dat Mars nog heel wat raadsels en verrassingen in petto heeft. Op een andere foto van Global Surveyor zijn bijvoorbeeld weer een soort buizen te zien: Er zijn al websites waarop hier een antiek irrigatie-systeem in gezien wordt waarmee ooit een verdwenen beschaving haar uitdrogende planeet nat hield.

Nieuwe aanwijzingen voor water en vulkanisme

Ook zonder de speculaties over plantaardig en/of intelligent leven bieden de plaatjes van de Global Surveyor al aanleiding voor spectaculaire conclusies. Onderzoekers van de Universiteit van Arizona vergeleken landschappelijke verschijnselen in onder andere Amazonis Planitia, gelegen in de buurt van de Mars-evenaar, met soortgelijke landschappen in IJsland. Ze concludeerden dat de bergjes op de Mars-foto’s waarschijnlijk op dezelfde manier ontstaan zijn als die op IJsland, namelijk door het contact tussen lavastromen met ondergronds ijs.

Als lava afkoelt vormt zich vaak aan de bovenkant van de lavastroom een korst, terwijl daaronder de vloeibare lava door blijft stromen. Als zich vlak onder de oppervlakte water of ijs bevindt, vormt zich stoom; de druk onder de korst kan daardoor zo hoog oplopen dat er een explosie ontstaat; het resultaat is een serie van bergjes in een verder vrij vlak gebied, zoals te zien op de afbeeldingen bij het artikel op SpaceRef .

Op basis van onder andere het aantal kraters in de buurt concluderen de onderzoekers dat de bergjes jonger zijn dan tien miljoen jaar, wat voor geologische begrippen piepjong is.

Twee "habs" in gebruik

Na de wat moeizame start van het Arctic Research Station, vorig jaar op het Noord-Canadese Devon Island, verlopen de ontwikkelingen rond de tweede Mars-analoge basis van de Mars Society verbazingwekkend snel. Het bouwwerk, even groot en met hetzelfde tonijnblikjes-uiterlijk als de poolbasis maar wel twee keer zo licht, is inmiddels klaar.

Vanaf de bouwplaats in Nevada is de “hab” overgevlogen naar Florida om tentoongesteld te worden in het bezoekerscentrum van Kennedy Space Center. In september zal het echte veldseizoen beginnen op een nog onbekende plaats, ergens in het zuidwesten van de Verenigde Staten.

De andere hab, op Devon Island, is tegen die tijd alweer winterklaar gemaakt; het seizoen duurt daar erg kort. Over enkele dagen beginnen de activiteiten in het poolgebied; zes verschillende bemanningen zullen enige tijd in het station doorbrengen om zo nauwkeurig mogelijk de omstandigheden van een echte Marsmissie na te bootsen. De Amerikaanse website SpaceRef zal dagelijks verslag doen vanuit het hoge Noorden.

Mars Crossing - Geoffrey A. Landis

Geoffrey Landis was een van de wetenschappers die in 1997 deel uit maakte van het Pathfinder-team; daarnaast is hij bekend als schrijver van korte sciencefiction-verhalen. “Mars Crossing” is zijn eerste roman en meteen een goede binnenkomer.

Het verhaal is speelt zich af aan het eind van de jaren twintig, als er al twee Mars-expedities rampzalig zijn geëindigd, de eerste door koolmonoxide-vergiftiging en de tweede door een schimmelplaag.

De plot van het vorig jaar verschenen boek lijkt verdacht veel op die van de recente film “Red Planet”: bij aankomst van de derde expeditie op Mars blijkt het Earth Return Vehicle onbruikbaar; de enige kans op redding is een wanhopige tocht naar de retourmodule van de eerste expeditie; daarin is geen plaats voor de hele bemanning maar dat probleem lost zich vanzelf op in de loop van het verhaal.

Gelukkig houdt daarmee de gelijkenis tussen film en boek op; “Mars Crossing” heeft zoveel meer diepgang dat je zou willen dat Hollywood hier eens een film van maakte. De onfortuinlijke bemanning moet, met materiaal dat daar eigenlijk niet op berekend is, een enorme tocht maken: van Felix Dorsa op het Zuidelijk Halfrond naar de Noordpool. Daarbij kunnen ze niet om de enorme kloven van het Marinerisgebied heen.

Landis geeft prachtige beschrijvingen van Marsiaanse landschappen waar doorheen wordt gereisd en van de soms bizarre weersverschijnselen waar de reizigers mee te maken krijgen. Daarnaast zijn er flashbacks naar het verleden van de astronauten; door sommige lezers worden die als hinderlijk ervaren, maar ze geven wel een goede verklaring voor de ontwikkelingen van de karakters. Bovendien vormt het een leuk voorproefje voor als er nog eens echt zes mensen met ieder een eigen achtergrond de lange reis naar Mars zullen gaan maken.

Trek in een Marsiaanse hap?

Tot slot: in het kader van ons programma: “De Mars Society komt naar je toe deze zomer” geven we op dinsdag 26 juni nog een presentatie in het kooktheater op de Pasar Malam Besar op het Malieveld in Den Haag. Vanaf vijf uur ’s middags bereiden we een overheerlijke Marsiaanse visschotel; na afloop is er uiteraard gelegenheid tot proeven!

Voorwaarts Mars! - de maandelijkse nieuwsbrief van Stichting Mars Society Nederland
gratis abonnement

Nog geen donateur?!
Word nu donateur!