nummer 6 - 1 mei 2000
Nederlands Mars
Society-nieuws
Een rechtspersoon worden (met andere woorden: het
oprichten van een vereniging of een stichting) is geen eenvoudige zaak in
Nederland. En waarschijnlijk is dat wel terecht, want het is gewoon verstandig
bepaalde dingen goed vast te leggen, voor je met een aantal mensen aan iets
begint wat misschien wel heel groot gaat worden.
Vandaar dat dit al de derde nieuwsbrief is waarin
aangekondigd wordt dat de formaliteiten bijna afgerond zijn. Hopelijk is
het dit keer echt zo. We hebben er voor gekozen een stichting te worden,
omdat dat het best lijkt aan te sluiten bij onze hoedanigheid als onderdeel
van een internationale organisatie. Het alternatief, een vereniging, kent
een tamelijk gecompliceerde democratische structuur, die bij ons in feite
al bestaat op internationaal niveau.
Op vrijdagavond 26 mei willen we weer met een aantal
mensen bij elkaar komen in Leiden of Utrecht. Stuur even een mailtje naar
fransGEENSPAMmarssociety.nl (vervang zelf GEENSPAM
door @ ) als je daar ook bij wilt zijn.
Mission to
Mars
Vaak duurt het maanden voor Amerikaanse films in
de Nederlandse bioscopen komen, maar met "Mission to Mars", van Brian da
Palma, kreeg de distributeur plotseling enorme haast. Nadat eerst de
premieredatum was vervroegd van 20 naar 13 april bleek de film zelfs sinds
6 april al te draaien in het nieuwe megaplex bij de Amsterdam Arena. Daardoor
viel ons plan om de premiere te gebruiken voor een bescheiden publiciteitsstunt
een beetje in het water.
We gaan wel op vrijdag 5 mei de film bekijken in
Amsterdam, een aantal van ons gaan dan zelfs voor de tweede keer, dus zo
slecht als een aantal kranten 'm vonden kan-ie niet zijn. Als je mee wilt,
mail dan even naar arno@marssociety.nl.
De meeste Marsfans die de film hebben gezien, hebben
gemengde gevoelens overgehouden aan de film. Van de dialogen moet M2M het
niet hebben (twee astronauten die tegen elkaar zeggen: "het is zes maanden
vliegen naar Mars
") en betere acteerprestaties zijn in de geschiedenis
van Hollywood ook wel eens geleverd. Daar staat tegenover dat de animaties
en de speciale effecten zeer fraai zijn en dat Mars erg mooi in beeld gebracht
wordt. Verder is het verhaal tot op zekere hoogte technisch en wetenschappelijk
in orde.
De volgende Marsfilm, "Red Planet", verwacht tegen
het eind van het jaar, is volgens de eerste berichten minder realistisch.
Op de tot nu toe gepubliceerde plaatjes valt vooral de kleur van de ruimtepakken
op: diepzwart. "Red Planet" speelt echter in 2050, dus is het niet onredelijk
te veronderstellen dat de ruimtemode in een halve eeuw onherkenbaar zal
veranderen.
Wie meer wil weten over M2M en een aantal andere
in productie zijnde Marsfilms kan terecht bij
SurviveMars en
Sciflicks.
We hebben weinig kunnen merken van een "Mission
to Mars"-effect in het bezoek aan onze website, maar in de traditionele media
leverde de film nog wat publiciteit voor de Marsiaanse zaak: opnieuw wist
de NCRV ons te vinden (waar blijven de andere omroepen?), ditmaal voor een
kort maar krachtig itempje in het Radio 3-programma BuZz. We zullen te zijner
tijd een straat of een plein op Mars naar deze omroep noemen.
Mars Express ligt
op koers
Op een in april gehouden persconferentie bleek
dat met Mars Express, Europa's in 2003 te lanceren Mars-sonde, alles volgens
plan verloopt. Voor alle onderdelen geldt dat na de ontwerpfase nu de
constructiefase is aangebroken. Na de zomer zullen tests gedaan worden met
modellen van de verschillende instrumenten.
Intussen wordt ook gezocht naar mogelijkheden om
samen te werken met de Japanse ruimtevaartorganisatie. De Japanse sonde Nozomi
zal kort na Mars Express bij Mars aankomen. Het Japanse ruimtevaartuig, dat
overigens op dit moment al onderweg is, zal een baan in het vlak van de evenaar
volgen, terwijl de baan van Mars Express over de polen zal leiden. Waarschijnlijk
zal een Europees-Japans samenwerkingsteam in de herfst voor het eerst in
Japan bij elkaar komen.
Global Surveyor is
in vorm...
De afgelopen maand maakte Mars Global Surveyor
weer een aantal opvallende foto's, die te bekijken zijn op de
MGS-website.
De foto van de krater Lomonosov (150 kilometer
in doorsnede en een van de weinige rimpelingen in de laagvlakten rond de
noordpool) laat in een oogopslag een aantal op Mars voorkomende weertypen
zien. De hellingen rond de krater zijn bedekt met rijp, mistbanken hangen
op de bodem van de krater en hoger gelegen wolkenvelden onttrekken een deel
van het oppervlak aan het zicht.
Ook Olympus Mons werd gefotografeerd; een lange
smalle strook, een soort dwarsdoorsnede door de krater, werd in beeld
gebracht.
Op de zuidpool is het zomer en de poolkap is op
zijn kleinst. Als totaalbeeld valt de spiraalvorm op, die een beetje doet
denken aan een tropische cycloon of aan het bovenaanzicht van een melkwegstelsel.
De detailopnamen van het gebied laten een wel heel bizar landschap zien;
als het op iets bekends lijkt is het op een gigantisch slagroomgebakje. Een
combinatie van erosie, sublimatie ("verdamping" van ijs) en verzakkingen
hebben een mengsel van waterijs, bevroren kooldioxide en stof tot iets gevormd
waar nog niemand een sluitende verklaring voor heeft. Dit schreeuwt om nader
onderzoek
...en krijgt
binnenkort gezelschap.
Door het mislukken van de missie van de Polar Lander,
duurt het tot minstens 2003 voor we weer beelden vanaf het Marsoppervlak
kunnen verwachten (en mogelijk zullen die plaatjes van Europese makelij zijn,
wanneer Mars Express eerder arriveert dan een eventuele Amerikaanse lander)
Maar omdat het zonder meer duidelijk is wat er vorig jaar misging met de
Climate Orbiter (voor wie het nog niet wist: het had iets te maken met meters
en inches) durft de NASA het wel aan opnieuw een satelliet naar Mars te sturen.
Op 7 april 2001 vertrekt de Mars Surveyor 2001 (iedereen die een betere naam
weet mag zich in verbinding stellen met de NASA) om op 20 oktober bij de
planeet aan te komen.
De orbiter zal drie belangrijke instrumenten aan
boord hebben:
- een gamma-spectrometer, waarmee de eerste meter
onder het oppervlak onderzocht zal worden op de aanwezigheid van waterstof
(en daarmee van water)
- een warmte-emissie-beeldsysteem, waarmee de
aanwezigheid van mineralen en steensoorten in kaart gebracht zal worden en
naar warme bronnen gezocht zal worden. Verder brengt dit instrument het hele
oppervlak in kaart met een resolutie van 20 meter.
- een stralingsmeter, waarmee een beter beeld verkregen
kan worden van het stralingsgevaar dat toekomstige Marstronauten
bedreigt.
Verder zal de satelliet in staat zijn grote
hoeveelheden data, afkomstig van landers, rovers, ballonnen en vliegtuigen,
door te zenden naar de Aarde. Daarmee wordt de 2001 Surveyor het eerste knooppunt
op het interplanetaire Internet, dat NASA wil bouwen. Dan moet het ruimtevaartuig
het natuurlijk wel een tijdje kunnen uithouden; de geplande levensduur wordt
dan ook gesteld op minstens vier jaar, met een grote waarschijnlijkheid dat
dat uit kan lopen tot een jaar of acht.
Een lander van
papier
Met de Polar Lander is het, zoals bekend, slecht
afgelopen, al weet niemand echt zeker wat er precies gebeurd is. Binnenkort
zullen er echter wel overal ter wereld papieren landertjes bestaan, want
op de MPL-website is nu een
bouwplaat
van het ruimtevaartuig op te halen. Het in elkaar zetten van het model kost
naar schatting een uur of zes, maar de knutselaar kan daarna wel meepraten
over alles wat er mis heeft kunnen gaan!
Robert Zubrin on
tour
De oprichter en president van De Mars Society,
Robert Zubrin, heeft in de afgelopen twee maanden achtereenvolgens Australie
en Duitsland bezocht. Beide bezoeken kunnen als tamelijk succesvol beschouwd
worden. In Australie hield Zubrin lezingen in Sydney, Adelaide, Melbourne
en Brisbane, voor in totaal ongeveer 2700 toehoorders. Ook radio, televisie
en de schrijvende pers besteedden aandacht aan de toernee.
Bij zijn bezoek aan Duitsland, van 9 to 12 april,
gaf Zubrin lezingen in München en Jülich (bij Aken) en ook daar
waren honderden toeschouwers aanwezig. In Jülich was Zubrin de grote
ster op het Red Mars Event, op 11 april georganiseerd door het Gymnasium
Haus Overbach in samenwerking met de Duitse MS-afdeling. De avond vormde
de afsluiting van een project van de vakgroep Engels, waarbij de leerlingen
nu eens niet Shakespeare of Hemingway analyseerden maar zich bogen over "Red
Mars" van Kim Stanley Robinson.
Zubrin sprak vooral over Mars Direct, het plan
dat hij ontwikkelde voor een habbekrats naar Mars te gaan, als reactie op
het een 450 miljard dollar kostende, dertig jaar durende NASA-plan uit 1990,
dat door hem werd vergeleken met de "Deathstar". Door te leven van het land,
("When on Mars, do as the Martians will do
") met andere woorden, door
zelf uit de Mars-atmosfeer zuurstof en brandstof te winnen, zou de eerste
stap op Mars desnoods al in 2007 gezet kunnen worden, voor een fractie van
het Deathstar-budget.
Bij de lezing in Jülich was een delagatie
van de Nederlandse afdeling aanwezig, die tamelijk onder de indruk was van
Zubrin's vermogen een technisch verhaal op een begrijpelijke en zelfs
onderhoudende manier uit te leggen voor een publiek voor een groot deel bestaand
uit leken.
The Martians
gesignaleerd
"Red Mars" is het eerste deel van Stan Robinson's
rood-groen-blauwe Mars-trilogie. Nu nog vooral bekend onder
science-fictionliefhebbers, zullen de boeken over honderd jaar waarschijnlijk
beschouwd worden als een hoogtepunt van de Amerikaanse, en anders wel van
de Marsiaanse literatuur. Na de voltooing van het tweeduizend pagina's tellende
werk in 1996, kon de schrijver zich moeilijk losmaken van Mars. Niet alleen
nam hij plaats in het internationale bestuur van de Mars Society, hij publiceerde
eind vorig jaar ook "The Martians".
Deze toegift, waarvan de pocket-editie recentelijk
ook in de Nederlandse boekwinkels is gesignaleerd, is niet zozeer een vervolg,
als wel een begeleidend schrijven: een verzameling van verhalen, essays en
zelfs gedichten die op de een of andere manier te maken hebben met de kolonisatie
en terraforming van Mars, zoals in de trilogie beschreven. Twee verhalen,
waaronder een uitvoerig verslag van een beklimming van Olympus Mons, de hoogste
berg in het zonnestelsel, verschenen al in de jaren tachtig. Twee andere
verhalen, vormen samen een alternatieve "future history": als een van de
hoofdpersonen, Michel, in het begin iets meer getwijfeld had, was het allemaal
niet gebeurd. Verder wordt uit de doeken gedaan hoe de oorspronkelijke
levensvormen, die door de kolonisten niet worden opgemerkt (en door oppervlakkige
lezers waarschijnlijk ook niet) erin slagen zowel hun eigen leven als dat
van de nieuwe bewoners te veraangenamen.
Ook de volledige tekst van de grondwet van 2128
is terug te vinden in "The Martians". In het laatste hoofdstuk, "Purple Mars",
keert Robinson letterlijk terug op Aarde als hij vertelt hoe hij het schrijven
van de boeken combineerde met de zorg voor zijn kinderen en het maaien van
zijn gazon.
Voor degenen die de trilogie in een ruk uitlazen
vormt dit boek een feest der herkenning. Voor nieuwkomers daarentegen is
de inhoud waarschijnlijk moeilijk te volgen, hen wordt daarom aangeraden
de trilogie in de juiste volgorde te gaan lezen, te beginnen met
rood
Omdat de Nederlandse uitgevers onder science-fiction
tegenwoordig alleen dikke boeken over draken en tovenaars verstaan, zal de
Nederlandse vertaling nog wel even op zich laten wachten; voorlopig zijn
alleen "rood" en "groen" vertaald.
Amazon heeft een
pagina met besprekingen door lezers.
ETLD-update
Richard Reekers, initiatiefnemer van het
Mars-beleggingsfonds ETLD (Extra Terrestrial Life Development) probeert nog
steeds met groot enthousiasme zijn project van de grond te krijgen en doet
dat met veel fantasie en originaliteit. Zo is er overleg met een van de
Nederlandse commerciele omroepen om het toekomstige kantoor van ETLD om te
vormen tot een soort Big Brother-variant.
In april kwam de eerste ton binnen voor het project.
Hoewel op zichzelf goed nieuws, is dat nog niet genoeg voor de uitvoering
van het oorspronkelijke plan. Maar er ligt een alternatief scenario klaar,
waarbij het fonds klein begint vanaf het Internet. Amazon en Yahoo! zijn
tenslotte ook in garage's en studentenkamers begonnen.
Wie op de hoogte wil blijven kan mailen naar
etld@globalxs.nl voor een gratis abonnement
op Soil, de e-nieuwsbrief van ETLD.
Voorwaarts Mars! - de maandelijkse
nieuwsbrief van Mars
Society Nederland
gratis
abonnement