M3 met Maarten Sierhuis

Aanstaande dinsdag is er een ingelaste M3-bijeenkomst met als speciale gast Maarten Sierhuis, Senior Scientist Human-Centered Computing bij NASA’s Ames Research Center.

Maarten Sierhuis is een Nederlander die na vele omzwervingen nu al bijna vijftien jaar in Amerika woont en werkt. Bij het Ames Research Center, in het hart van Silicon Valley, werkt hij samen met Bill Clancey, die vorig jaar tekst en uitleg gaf op de EMC2. Sierhuis was andere betrokken bij gesimuleerde Marsmissies en EVA’s (extra vehicular activities) op Devon Island in Canada. In 1999 was hij een van de mensen die de plek van het Flashline Mars Analogue Research Station bezocht als een van de toen mogelijke locaties, samen met Pascal Lee en Robert Zubrin.

Dit jaar leidden Sierhuis en Clancey samen een twee weken durende Field Test voor hun Mobile Agents Project in het Mars Desert Research Station in Utah. Als Rotation 16 gebruikten zij het MDRS als onderzoekslaboratorium voor hun project. Met zes teams van verschillende NASA-centers testten zij hun software agent architectuur, werkend via een wide-area draadloos communicatie netwerk, draaiend op computers in ruimtepakken, robots, all terrain vehicles (ATVs) en in de habitat zelf.

We zijn erg blij dat Maarten Sierhuis van de korte tijd die hij in Nederland is een avond wil besteden om ons te ontmoeten en te vertellen over zijn werk bij NASA.

M3 over de Beagle en ruimtekabels

Onze Monthly Mars Meetings trekken nog steeds een kleine, maar groeiende en enthousiaste groep belangstellenden. Ook de M3 van 9 september was weer memorabel: Michel van Winnendael en Con Mc Carthy zoomden in op de Beagle 2, met onder andere een uitgebreide uitleg over alle instrumenten op de "PAW" van de lander en een gedetailleerd tijdschema voor een Kerst die we ons nog lang zullen heugen.

Op 14 oktober zal Bas Lansdorp van Delta Utec een presentatie houden over het kunstmatig opwekken van Mars-zwaartekracht. Delta Utec is een Nederlands bedrijf gespecialiseerd in space-tethers (ruimte-kabels). De M3’s worden iedere tweede dinsdag van de maand gehouden van 19.00 tot 22.00. Toegang is vrij, en iedereen, donateur of niet, is welkom. De volgende bijeenkomst zal hopelijk weer in Leiden kunnen plaatsvinden. Opgeven graag minstens 24 uur van te voren op bij Gerard Kuijpers, gerardAPENSTAARTmarssociety.nl

Mars kwam voorbij

Er waren mensen die dachten dat je Mars op 27 augustus bij klaarlichte dag zou kunnen zien; anderen verwachtten op die dag een geweldige stimulans voor hun liefdesleven. Beide aannames zijn uiteraard onwaar, maar mooi was het wel, de aanblik van Mars op de kortste afstand sinds 50.000 jaar. En nog steeds vormt de planeet een opvallende verschijning in het steeds vroeger invallende duister.

Die laatste week van augustus was bijzonder hectisch, vooral voor Artemis Westenberg van onze afdeling pr en communicatie. In net iets meer dan een etmaal was zij zeven keer op de radio: op City FM, bij de VARA op Radio 2, in het Radio 1-journaal, bij Radio Rijnmond en Radio West, bij de KRO op Radio 1 in Dolce Vita en tenslotte voor de dagsluiting in Met het oog op morgen. Een week later volgde nog Yorin FM. En Radio Rijnmond belde zelfs om commentaar naar aanleiding van een bericht op de voorpagina van de Telegraaf over de aanstaande vernietiging van de aarde door een asteroïde.

Onze oostelijke voorpost Richard Reekers nam, met een interview van 20 minuten, Radio Gelderland voor zijn rekening. En Arno Wielders verscheen twee maal op televisie: op 25 augustus samen met Govert Schilling in Netwerk en twee dagen later bij SBS6 in Stem van Nederland.

Het Rotterdams Dagblad was te gast op de bestuursvergadering, op 26 augustus ten huize van uw webmaster, woonachtig in de Maasstad/ Marsstad. De volgende dag verscheen er een artikel getiteld "Een dorp op Mars, mijn kinderen maken het nog mee!", vergezeld van een prachtige foto waarop het voltallige bestuur vanaf het balkon speurt naar een gat in de bewolking.

Leidse Sterrenwacht: je kon er niet zitten...

Op de avond van de 27ste organiseerden het Leids Sterrenkundig dispuut Kaiser en de Mars Society Nederland een symposium in de Oude Leidse Sterrenwacht. Er was gerekend op (en plaats voor) hoogstens 80-100 mensen. Er persten zich op stoelen, lage banken, tafels en de vloer 170 mensen in de zaal. En er bleven mensen toestromen, in totaal zo’n 220.

De vrijwilligers van de Oude Sterrenwacht vingen dat goed op door groepen mensen door het gebouw en terrein van de sterrenwacht rond te leiden. Er liepen zo drie flinke groepen rond en nog stonden er mensen in de gang voor de deur te wachten of ze bij de volgende lezing wel naar binnen zouden kunnen. De bezoekers bleven ook bijna allemaal tot elf uur, tot de laatste lezing afgelopen was. En dat terwijl de bewolking alsmaar zwaarder en dikker werd en er dus door de telescopen uiteindelijk niets te zien was.

Niets dan lof voor de sprekers, Inge Loes ten Kate, Allesandro Atzei, James Barry, Anthony Brown en onze eigen Artemis Westenberg, want die hebben zich heel goed van hun taak gekweten. Ondanks het feit, dat ze wel heel erg onder druk zijn gezet. Immers op maandagmorgen om 9 uur bestond er nog helemaal geen symposium. Dat is pas rond elf uur die ochtend geboren en "the rest is history", zoals dat heet.

Dank aan Sterrenkunde dispuut Kaiser (met name aan Berry Holl), dank aan alle vrijwilligers van de Oude Leidse Sterrenwacht, dank ook aan de PR afdeling van de ESA (in het bijzonder Michel van Baal). Van de sterrenwacht mogen we terugkomen. En dat zal waarschijnlijk in december, net voor de landing van de Beagle2 op Mars, inderdaad tot een nieuwe open Mars-avond op de Leidse Sterrenwacht leiden.

Een zenuwslopende Kerst

Het wordt, hoe dan ook, een Kerstmis om nooit te vergeten. Misschien ligt er bij het Kerstontbijt een prachtige foto van de Beagle2 als een klavertje vijf in een maagdelijk Marslandschap; misschien brengen we de Kerstdagen nagelbijtend door, hopend op een levensteken van de lander.

De eerste van een reeks spannende momenten is al op 19 december. Op die dag maakt de Beagle zich los van de Mars Express. Een camera aan boord van het moederschip zal de gebeurtenis registreren. Met een beetje geluk levert dat al een mooie foto op: een vliegende schotel met daarachter levensgroot de Rode Planeet.

De landing zelf vindt plaats in de Kerstnacht, om 3.54 in de ochtend Nederlandse tijd. In Isidis Planitia, de uitgekozen landingsplek, is het dan het begin van de middag. De Beagle heeft dus de gelegenheid zijn accu’s op te laden met behulp van de zonnepanelen. Het uitvouwen van die panelen neemt ongeveer een half uur in beslag.

Een van de eerste acties van de lander zal het maken van een foto zijn. Daarop zal, dankzij een bol spiegeltje boven de robotarm, in een oogopslag duidelijk zijn in wat voor landschap de lander is terecht gekomen en of er bij de landing complicaties zijn opgetreden. Om die foto naar de Aarde te sturen kan geen gebruik gemaakt worden van de Mars Express-orbiter, die op dat moment in een lange elliptische baan zit en pas twee weken later weer over de landingsplaats komt.

Gelukkig hebben de Amerikanen ook nog wat satellieten rondvliegen bij Mars; de Odyssey staat twee weken lang geheel ten dienste voor het contact met de Beagle, tot op 4 januari de eerste Amerikaanse lander arriveert. De eerste keer dat Odyssey over Isidis vliegt is het bij ons in Nederland 6.40 ’s ochtends. Tijd genoeg dus voor de legendarische groothoekfoto om op tijd aan te komen voor het Kerstontbijt.

Als we niets horen van de Beagle  dan is er om zeven uur ’s avonds een nieuwe kans, want dan komt Odyssey opnieuw over. Als er in de nacht van Eerste op Tweede Kerstdag nog niets is vernomen van de sonde, gaat de radiosterrenwacht van Jodrell Bank in Engeland luisteren of er een levensteken kan worden opgevangen. En de volgende ochtend is er dan weer is er weer een overkomst van de Odyssey.

Mocht het stil blijven, dan is er nog altijd de mogelijkheid dat de lander prima functioneert maar dat er iets misgaat met de communicatie via de Odyssey, voor wie het praten met Europese lander nou eenmaal niet tot de core business behoort. In dat geval kan het tot 10 januari duren voor Mars Express zijn definitieve baan bereikt en de communicatie via uitsluitend ESA-hardware kan verlopen.

Kortom; het wordt spannend, eind december. Uiteraard is alles uitvoerig getest en is er geen reden om te wanhopen. Maar toch: het laten landen van een sonde op een andere planeet is nog lang geen routine. Derhalve: een ieder die gelovig is, heffe een gebed aan. De Stichting Mars Society Nederland wenst iedereen alvast prettige Kerstdagen…

Amerika in tweestrijd

Na het verschijnen van het Gehman-rapport over de ramp met de Columbia is in Amerika de discussie over de toekomst van het nationale ruimteprogramma pas goed losgebarsten. De strijd gaat tussen twee kampen en de uitkomst is nog onbekend.

Een van de partijen vindt dat bemande ruimtevaart te gevaarlijk is en daarom moet worden stopgezet. De andere kant stelt dat verkenning van onbekende gebieden nooit zonder risico’s is maar dat die risico’s acceptabel zijn als ze dienen om een zinnig doel te bereiken. Met andere woorden: geef astronauten een plek om naar toe te gaan, in plaats van ze decennia lang rondjes om de Aarde te laten draaien.

Onze Amerikaanse moederorganisatie heeft zich uiteraard ook in de strijd gemengd, onder andere door het actief benaderen van Congress-leden en presidentskandidaten. Die laatste catagorie vormt, met de verkiezingen in aantocht, misschien wel de meest benaderbare groep politici.

Robert Zubrin, president van de Amerikaanse Mars Society schreef een artikel voor het weekblad Space News, waaruit een aantal Congressleden citeerden bij een hoorzitting over de toekomst van NASA. In het artikel pleit Zubrin er voor niet alle shuttle-hardware bij het grof vuil te zetten. Wat de Shuttle zo inefficiënt maakt, aldus Zubrin, is dat het in feite een zichzelf lancerend ruimtestation is. En in de jaren zeventig toen er nog geen permanent ruimtestation was, had zoiets nog enig nut, maar inmiddels is er het ISS.

Door in de Shuttle-configuratie de Shuttle zelf te vervangen door een raket met een vrachtcapsule zou er een formatie ontstaan waarmee 120 ton vracht in een baan om de Aarde gebracht kan worden, of 45 ton naar de Maan of naar Mars. Niet slecht, vergeleken bij de capaciteit van 20 ton die de Shuttle nu heeft. We blijven de discussies in Amerika met grote belangstelling volgen.