Ruimtevaart en de EU-grondwet

Op 1 juni aanstaande mogen de Nederlandse kiezers zich uitspreken over de Grondwet voor de Europese Unie. Er zijn heel veel redenen te bedenken om voor, of juist tegen die Grondwet te stemmen; het document telt immers honderden pagina’s en behandelt een groot aantal onderwerpen. In de Nederlandse media komen aanhangers van zowel het ja- als het nee-kamp uitgebreid aan het woord.

Een aspect blijft echter tot nu toe een beetje onderbelicht: de ruimtevaart. In de voorgestelde grondwet wordt ruimtevaart expliciet genoemd als taak van de Europese Unie. Ook worden redenen gegeven waarom ruimtevaart belangrijk is. Daarmee neemt de EU-grondwet een unieke plaats in, aangezien de meeste grondwetten op deze planeet nou eenmaal dateren van voor de Space Age.

De exacte tekst van artikel III-254 is als volgt:

1. Om de wetenschappelijke en technische vooruitgang, het industriële concurrentievermogen en de uitvoering van haar beleid te bevorderen, stippelt de Unie een Europees ruimtevaartbeleid uit. Daartoe kan zij gemeenschappelijke initiatieven bevorderen, onderzoek en technologische ontwikkeling steunen en de nodige inspanningen coördineren voor de verkenning en het gebruik van de ruimte.

2. Om bij te dragen tot de verwezenlijking van de in lid 1 bedoelde doelstellingen, worden bij Europese wet of kaderwet maatregelen vastgesteld, die de vorm kunnen hebben van een speciaal Europees ruimtevaartprogramma.

3. De Unie gaat elke nuttige relatie aan met het Europees Ruimteagentschap.

Met het Europees Ruimteagentschap wordt de ESA (European Space Agency bedoeld). Die organisatie is een samenwerkingsverband van vijftien landen dat gedeeltelijk, maar niet geheel, samenvalt met de Europese Unie. Zo zijn niet alle EU-landen aangesloten bij de ESA, terwijl niet-EU-lid Zwitserland juist wel lid is. Het niet-Europese Canada is geassocieerd lid van de ESA. Een ruimtevaart-programma zal dus de ESA niet gaan vervangen; wel is het te verwachten dat de twee organisaties uitgebreid zullen samenwerken.

EU Grondwet